A'dan Z'ye Balık Hastalıkları
Gönderim Zamanı: 22 Nisan 2017 19:24
A'dan Z'ye Balık Hastalıkları
Hastalığın adı: Anchor worms-Lernea Elegans Hastalığın türevi: Dış parazit
Hastalık: Sık görülen bir hastalıktır. Diğer dış parazit kaynaklı hastalıkların aksine, balığa bulaşması için stres bir etken değildir. Diğer makalelerimde belirttiğim mantar ve beyaz benek hastalıklarının bulaşmasında stres sebebi ile bozulan mukoza salgısı büyük rol oynamakta idi.
Belirtiler: Gözle rahatlıkla görülebilen bir dış parazit vardır. Bir anchor worm balığın vücuduna yerleşir ve asalak olarak orada hayatsal gereksinimlerini balıktan sağlar. Diğer dış parazit hastalıklarından farklı olarak bu parazitin özelliği bir kez tutunduğu noktadan ayrılmaması, yer değiştirmemesidir. Bu yüzden ısı değişimi ile üreme şartlarının sağlanması hastalığın giderilmesinde rol oynamaz.
Tedavi: Parazit balığın vücudundan bir cımbız yardımı ile çekilir. Çekerken dikkatli olunmalıdır, parazitin vücudunda parçalanma olursa bir kısmı balığın vücudunda kalır ve enfeksiyona yahur ölüme sebep olabilir.
Parazit balıktan alındıktan sonra yara iyot ile güzelce temizlenmelidir. Bu aşamada balığı elinize almalısınız. İyon kullanımının amacı yaralı bölgede enfeksiyon oluşmasını engellemektir. Sonrasında yaralı bölgeye "neosporin krem" uygulanmalıdır. Tüm dış parazit hastalıklarında olduğu gibi tuz banyosu faydalıdır.
Tedavi sonrası: Her nekadar gözle gördüğümüz paraziti balıktan ayırmak kolay olsada, parazit larvalarının tankta barınıyor olması kuvvetle muhtemeldir. Heleki birde hastalığın seyrinin ileri aşamalarında tedavi etmişsek hastalığın tekrarlama riski çok yüksektir. Tanktada temizlik ve ilaçlama uygulanmalıdır. Eğer tanktaki parazitlerin/larvaların giderilemediği düşünülüyor ise, malzemeler kaynatılmalı/değiştirilmeli, tank boşaltıp yıkanmalı, kum değiştirilmelidir.
İkincil hastalık: Hastalığın tedavi süreci sonrasında balıkta açık yaralar olacaktır. Bu yaralarda enfeksiyon oluşmasını önlemek için balık karantinaya alınmalı. Balıklara vitamin takviyesi uygulanması, gerekli durumlarda ilaçlama yapılması, mukoza salgısını düzenleyecek antibiyotik kullanımına gidilmesi şiddetle tavsiyemdir.
Ichthyophthirius multifiliis (Beyaz Benek)
Ichthyophthirius multifiliis, ya da genel adı ile beyaz benek. Balığı kapladığında üzerini küçük kum parçaları ya da hava kabarcıkları kaplamış gibi olur. Balıklar üzerinde bu parazitler varken aniden pike yaparlar.
Beyaz benek yapıştığı yerdeki deriyi yok ederek vücut sıvısına ulaşır ve beslenir. 0.5 ile 1.5 mm arasındalardır. Beyaz benekler açık suda iyi yüzücülerdir. Gelişmiş parazit balıktan ayrılır, sakin bir yer bulur ve kendini bir nesneye yapıştırır. Ardından bölünmeye başlar 2, 4, 8, 16, 32 ... derken suyun sıcaklığına göre 8-24 saat içinde sayısı 1000'e ulaşır. Yeni parazitler 30 - 50 mikron arası olurlar ve yeni balık avına çıkarlar. Eğer 48 saat içinde yeni bir konak bulamazlarsa ölürler. Üzerindeki balık ölürse balığı birkaç saat içinde terk ederler.
Stres, kötü su şartları, ani sıcaklık değişimler ve balık taşınması balığı bu parazite açık hale getirir. Yeni getirilen balık aniden beyaz beneğe yakalanabilir. Bu akvaryumdaki mevcut parazitlerden olmuştur ancak genelde satıcı bu durum için haksız yere suçlanır.
Tedavi için balık tolere edebilecekse sıcaklık yavaş yavaş 33 dereceye çıkarılmalı ve sıcaklık en az 10 gün bu şekilde tutulmalıdır. Sıcak suda oksijen daha az çözündüğünden çok iyi havalandırma yapılmalıdır.
Malaşit yeşili( Dikkat! Metilen mavisi ile farklı maddedir) ile tedavi daha uygundur ve balık metabolizmasına daha az zarar verir. Standart olarak 1.5 gr. Malagit yeşili bir litre suda eritilir. 100 litrelik akvaryum suyuna 6 ml olarak eklenmelidir. Ardından 3. 6. ve 9. günlerde 3ml olarak tedavi sürdürülmelidir. 12. gün 1/3 lük su değişimi yapılmalıdır. Tedavi esnasında havalandırma arttırılmalıdır. Işık yakılmamalıdır.
Mantar
Mantarlar akvaryumda ayrıştırıcı olarak görev yapan ve her akvaryumda bulunan organizmalardır. Balık pisliği gibi atık maddeleri ayrıştırarak temizlik konusunda önemli rol oynarlar ve normal şartlarda akvaryum için yararlıdırlar. Mantar sporları her zaman akvaryum suyunda bulunurlar.
Mukoza zarı zarar görmediği taktirde balıklara zarar veremez. Yani sağlıklı bir balık için tehdit unsuru oluşturmaz. Mukoza mantarların balığa bulaşmasını önleyen doğal bir salgı kalkandır. Mantarlar ise balığın derisinde tutunabilir ve incinme yahut salgı problemleri olduğunda balığı etkiler.
Nakil sırasında oluşan çizikler yada yaralanmalar sonucunda balık risk altında olduğundan hastalığın seyrini beklemeden akvaryumculardan temin edebileceğiniz mantar ilaçlarını kullanıp bemiks kompoze ampul kullanımı ile derinin yahut mukozanın tamirine yardım edebilirsiniz. Akvaryumculardan edinebileceğiniz ilaçlar mukoza zarını koruyan ve hafif sıyrıkları hemen kapatmaya başlayan bir bileşim içerir. Kullanımları ve markaları konusunda bilgi veremeyeceğim çünkü birsürü farklı marka var ve hepsinin kullanımı farklı.
Balıktaki yaralanma kötü durumda yahut derin ise balığı karantina tankına almalısınız. Tercihen dekor ve kum içermeyen bu tankta balık iyileşene kadar ilaç tedavisi uygulanmalıdır.
İlaç tedavisinin yanı sıra ısıyı kademeli olarak günde 2şer derece artırarak 30 derece civarına çıkartınız. Tüm ilaçlar gibi mantar ilaçlarını kullanırken yüksek havalandırma yapınız. Vatoz varsa çıkartılıp uygun miktarda kaya tuzu eklenmelidir. Hastalık kaybulana dek her gün %15, hastalık kaybolduğunda ise %30 dip çekimi uygulamanız faydalı olacaktır. Bemiks kompoze ampul balığın derisinin ve mukozasının oluşumuna yardımcı olacak bir unsurdur ve asla tek başına tedavi edici değilidir. Derin yaralanmalarda karantinaya aldığınız balık için aynı yöntem uygulanmalıdır. Karantinaya alma amacı hastalığın yayılmasını engellemektir. Hastalık diğerlerine bulaşmamış görünse bile karantina tankı yanında ana tanktada ilaç kullanımı ve dip çekimi faydalı olacaktır.
Ek olarak bazı durumlarda aşırı stres mukoza salgısını bozduğu için sadece stresde mantar hastalığına sebep olabilmektedir. Böyle bir durum sezildiğinde aynı tedavi yönteminin yanı sıra stresi gidermek için gerekli önlemlerde alınmalıdır.
Motorların kapatılmaması gerekmektedir. Yanlız hastalık durumunda değil, normal durumlarda da nitrifikasyon bakterilerinin yaşaması için dış filtre sürekli çalışır durumda olmalıdır. İç filtre ise çözeltiyi homojenleştirmek konusunda (çözeltiden kastım ilaç eklenmiş akvaryum suyu) bize yardımcı olacağından açık olması faydalı olacaktır.
İlaç uygulaması kullanacağınız ilacın muhteviyatına göre değişeceği için ilaç kutusunda çıkan klavuza uyulmalıdır. Kullanım miktarı ve süresi o klavuzda yer almaktadır. Alırken içine bakarak olup olmadığını kontrol etmek faydalı olacaktır.
Stres Stres nedir?
Balıklar çoğu koşula ve ortama uyum sağlayabilen hayvanlardır ancak bu her ortamda, habitatlarında ki kadar sağlıklı yaşayabilecekleri anlamına gelmez. Bir balığı, uygun olmayan koşullarda beslerseniz balık yaşamına devam eder ancak balığın vücut fonksiyonları bu yaşamın sürerliğini sağlamak için ya yavaşlar, yada hızlanır. İşte bu fonksiyon değişimine stress denilmektedir. Stres balığın hastalıklara karşı direncini düşürürken, balığın yaralanma gibi durumlarda kendisini tedavi etmesinede engel olur. Bütün bunların üzerine stress balıkta solunum sorunlarınada yol açabilmektedir. Belirli bir seviyede stress tedavi edilebilir ve ölümcül olmayabilir ancak yüksek parametrelerdeki stress kesinlikle ölümcül olabilir.
Stesin sebebi nedir?
1. Tank içerisinde balık başına düşen suyun litre cinsinden değerinin balığın gereksinim duyduğundan az olması stress kaynağıdır.
2. Suyun ph ve kh durumunun türe uygun olmaması stress kaynağıdır.
3. Bazı türler az miktarda tuzlu sularda yaşarken bazıları tuzu tolere edemezler. Tuz dengesindeki yanlışlık stress kaynağıdır.
4. Barışçıl ve saldırgan türlerin bir arada beslenmesi stress kaynağıdır.
5. Dinlendirilmemiş su kullanımı stress kaynağıdır.
6. Su koşullarındaki ani değişimler stress kaynağıdır.
7. Sürü yaşamı sergileyen türlerin yanlız bakılması stress kaynağıdır.
8. Suda çözünen oksijen miktarının azlığı stress kaynağıdır.
9. Kullanılan yemin içeriği ve besin değerlerinin uygun olmaması stress kaynağıdır.
10. Yüksek miktarda ilaç kullanımı stress kaynağıdır.
11. Sudaki amonyak, nitrit ve nitrat oranlarında ki yükselme stress kaynağıdır.
12. Suyunuzun sıcaklığının beslediğiniz türe gore yüksek yada alçak olması stress kaynağıdır.
Stresin belirtileri nelerdir?
Kısaca balıkta davranış bozuklukları diyebiliriz. Balığın normal davranışlarını bilmeyen bireylerinde teşhis koyabilmesi için bu kısa özeti genişletme gereksinimi hissettim.
1. Balık suyun yüzeyindse nefes almaya çalışır vaziyette duruyorsa
2. Balık sürekli saklanıyorsa
3. Açık yaraları iyileşmiyorsa, yüzgeçlerinde erime varsa
4. Balıkta dış parazit hastalığı varsa
balığınızda stress olması kuvvetle muhtemeldir.
Stres nasıl giderilir?
Stresi gidermek, ona engel olmaktan daha zordur. Kısacası yukarıda 12 maddede verdiğim stress sebeplerinin önüne geçilmesi gerekmektedir. Strese girildikten sonra ise, yine yukarıdaki 12 madde arasından hangisinin stress kaynağı olduğunun tespiti, akabinde bu kaynağın giderilmesi yolu ile tedavi edilir.
Genel
BELİRTİLER: Dışa fırlamış gözler
NEDENLERİ: Bakteriyal enfeksiyon genellikle suyun pis olmasından ileri gelir.
TEDAVİSİ: Derhal su değiştirilir. 1 tablet Oxazole, 100 lt. suya atılır. 4 gün Sonra suyun %50'si değiştirlir.İki gün hiçbir değişiklik olmazsa ise yarım dozajı tekrar edersiniz.
BELİRTİLER: Deride oluşan lekeler.
NEDENLERİ: Costia ya da Ichthyodo
TEDAVİSİ: 1 tablet Cortim Oxazole, 100 lt. suya atılır. 1 gün Sonra suyun %50'si değiştirlir.İki gün sonra da kalan %50'si değiştirilir.
BELİRTİLER: Saldırganlık, zor solunum, akvaryumun içinde sinirli dolaşma
NEDENLERİ: Solungaç kutları
TEDAVİSİ: Masoten'de çok kısa (zehirli) bir banyo. 10 mg., 100 lt. suya atılır (10-30 dakika) (Masoten'de uzun bir banyo için, 50 mg. 100 lt. suya ). Dört gün süreyle banyo. Dördüncü günden sonra su değişimi ve charcoal filtrasyonu. Aynı olayı 1 hafta sonra tekrar ediniz.
BELİRTİLER: Yemek yememe ve jel şeklinde dışkı
NEDENLERİ: Kurtlar ve intestinal hastalık
TEDAVİSİ: Zehirli Masoten'de uzun bir banyo. Günlük suyun 1/4'ünü değiştirir ve üzerine 1/4 doz Masoten ekle. 4 gün sonra suyun bir kısmını değiştir. ve charcoal filtrasyonu
BELİRTİLER: Pis, beyaz uzun dışkı.
NEDENLERİ: Nematodelar tapaworms fish leaches
TEDAVİSİ: 100 mg. Praziquantel (a) ya da 500 mg. yomesan (a) 100 ml. suda çözülür.İçerisine canlı sivrisinek larvası atılır. Larva ölmeden balığa verilir. Aynı dozajı 25 gr. flaks ve az miktarda yağ ile karştırınız. 5 gün için 15 yem tableti ya da şırıngayla verebilirsiniz. Discus'un büyüklüğüne göre dozajı 5 şırıngaya bölüp, her gün 5 ml. verebilirsiniz.
BELİRTİLER: Yem yememek, koyu bir renk almak, anormal hareketler, jel gibi dışkı.(Hole in the head hastalığında, gözlerin üzerinden bir sıvı süzülür. Sert kısmında delikler oluşur)
NEDENLERİ: Flagellates Örn. Hexamita Octemitus Spironucleus
TEDAVİSİ: Flagyl (A) da uzun bir banyo. 50 lt. suya 1 tablet metronodazol ya da eczaneden sağlayacağınız metronidazol. Dört gün sonra suyun %50'si değiştirilir. Ve aynı tedavi uygulanır. Yem tabletleri ya da şırıngayla verilebilir. Ya da tetra medica hexex ile tedavi edilebilir.
BELİRTİLER: Deri hastalığı, akvaryum dekoruna saldırma
NEDENLERİ: Bakteri deri hastalığı
TEDAVİSİ: 150 mg. Cpyorampenicol (A) ile 10-30 dakika arası kısa bir banyo ya da 1.gr. (ACRIFLAVINE-TRYPAFLAVIN olarak satılır 2-3 gün için) 100 lt. suya konulur. Daha sonra kısmi su değişimi ve Charcoal filtrasyonu.
Malawi Bloat
Malawi Bloat , hiç şüphesiz Afrika Cichlid akvaryumlarında en yaygın olan ve can sıkıcı bir hastalıktır.Bu kadar yaygın olmasına rağmen yine de pek az kişi bu hastalığı kavrayıp , tespit edebilmektedir.Uzmanların konu hakkında ne söylediklerini anlayabilmek için , bu konuyu araştırırken önemli bir zaman harcadım.Tüm bu çalışmalar sonunda , herkesin aynı fikirde olmadığı , fakat hastalığın nedenleri , sebep olan zararlılar ve tedavisi hakkında alınmış ortak kararların olduğunu öğrenmiş bulunmaktayım.Aşağıdaki çalışmam ise çoğunluğun görüşünü ortaya koymaktadır.Hastalığın bulguları , ilerleyişi ve belirtilerine karşı ilk müdaheleyi anlatarak başlıyorum.Ardından da hastalıktan korunmak ve tedavi edebilmek için bazı önerilerde bulunarak toparlayacağım.
Genel: Şunu söyleyerek başlamalıyım ki ; Malawi Bloat sadece Malawi Cichlidlerini değil , diğer Afrika Cichlidlerini de ( Victoria , Tanganyika vs... ) etkileyen bir rahatsızlıktır.Bu ölümcül hastalığa yakalanan tüm Afrika Cichlidlerinin en hassaslarının , temelde bitkisel beslenen balıklar olduğu görülmektedir.Hastalığın olasılıkları hakkında daha fazla bilgi aşağıda yer almaktadır.
Belirtiler: İlk belirti genellikle iştahın azalması olur.Eğer bu aşamada tedavi başlamazsa diğer özellikler de baş gösterir.İkinci safhadaki beliritler , karında anormal şişkinlikler ( bu şişkinlik hastalığa adını vermiştir ) sık nefes alıp-verme , diğer balıklardan kendini soyutlamak , yüzde beyaz çizikler , tankın dibine çöküp öylece yatmak ya da su yüzeyine yakın bölgelerde zamanının uzun kısmını geçirmek olarak gösterilebilir.Balığın anüsü etrafındaki kızarıklıklar da hastalığı ortaya koyan belirtilerdendir.Bu safhadaki belirtiler , hastalığın oldukça ilerlemiş olduğu anlamına gelir.Bu belirtilerin ortaya çıkması beklenirse geç kalınmış olabilir , dolayısıyla önemli olan , ilk belirtiler ortaya çıktığında çabucak tedaviye geçmektir.Aksi takdirde rahatsızlığa yakalanmış balığın ölümü kaçınılmazdır. İkincil safha belirtileri ile birlikte balığın böbrek , karaciğer ve/veya yüzme kesesi derin hasarlar alır, bundan dolayı durumu idare etme yönündeki tedaviler balığı kurtarma şansınızı azaltacaktır.İkincil belirtiler gerçekleştiğinde yapılacak bir müdaheleden sonra ( her nekadar bazı balıkların bu şekilde 1 haftadan uzun bir süre idare ettiğine tanık olsam da ) 24 – 72 saat içerisinde ölüm gerçekleşir.Bu aşamaya gelmiş bir balığın kurtulması duyulmamış birşey olmasa da , bugüne kadar bu safhaya ulaşıp da kurtarmayı başarabildiğim hiç olmadı.
Neden Olan Zararlılar: Bu konu , Bloat hakkında görüş bildirenlerin en çok fikir ayrılıklarına düştükleri konudur.Bazıları hastalığın bakteri kökenli olduğunu söylerken , diğerleri de buna bir parazitin neden olduğunu iddia ediyorlar.Hakim olan görüşe rağmen ben , yayınlanmış materyalleri yeniden gözden geçirdiğimde hastalığa parazitlerin neden olduğuna inandım. Çoğu araştırmacılar protozoaların , sağlıklı balıkların bağırsaklarında zaten yaşadığını , ancak stres altında iken üremeye başlayarak zarar verici sayılara ulaştıklarını savunmaktadır.Sayıları arttığında bu parazitler bağırsak sistemi işleyişinin durmasına yol açar.Balığın bağırsak sisteminin çökmesi balığın iştahsız olmasının en büyük nedenidir.Parazitler arttıkça istilacı bir karaktere bürünecek , bağırsağın dışına çıkmak için bağırsak duvarını zorlayarak bloata neden olacaktır.
Not: Balıklar bloatın onları açlıktan ölmeye zorlaması yüzünden değil , hastalığın organlarına bıraktığı büyük hasarlar yüzünden ölür. Diğer önemli bir tartışma konusu ise bu rahatsızlığın bulaşıcı olup olmadığıdır.Benim kişisel fikrim , hastalığın bulaşıcı olduğu yönündedir.Tecrübelerime dayanarak , bloat sadece tek bir kurban ile yetinmiyor , genelde üç ya da daha fazla bireye bulaşıyor.Bunun nedeni bütün balıkların aynı faktör yüzünden savunmasız hale gelmeleri olabilir , fakat ben bu konunun bu kadar basit olabileceğini düşünmüyorum.Görüldüğü gibi , belirtiler her balıkta , aynı zamanda ortaya çıkmaz , balıklar daha çok ardarda rahatsızlanırlar.Örnekleyecek olursak ; “A” balığı 1. günde yem yemez , 2. gün şişkinlikler belirir ve aynı gün “B” balığının iştahının kaçtığını gözlemleriz , 3. gün “B” balığında şişkinlikler belirir ve bu sefer “C” balığının da yeme yaklaşmadığını görürüz , gibi...
Bloatın 3 Temel Nedeni:
•Stres: Stresi tetikleyen bir çok faktör olabilir , bu faktörleri liste yapacak olursak , liste uzar gider.Stresin en temel nedeni ise uzun süreli olarak kötü su koşullarının devam etmesidir.Su şartlarının bozuk olmasının nedeni de seyrek olarak yapılan su değişimleri , yetersiz havalandırma ( denitrifikasyon bakterileri için de gerekir ) ve aşırı yemlemedir.Her üç faktörün ortak noktası da suda nitrat artışına neden olmalarıdır.Balıklar , hastalıklarla mücadele ederken birey olarak başarılıdır , fakat ne zamanki kötü su şartlarına uzun süre maruz kalırlar , bunun sonucunda strese girerler ve bağışıklık sistemleri yeteri kadar işlev görmez olur ( Tıpkı insanlarda olduğu gibi ). Stresin diğer kaynakları balığı yakalamak , nakletmek , dengesiz su değişimleri ve tanktaki diğer balıklardan saklanabilmek için tankta yeterli alan olmamasıdır.
•Tuz: Doğal ortamı daha iyi taklit edebilmek için yaptığımız tuz ( NaCl ) ilavelerinin aşırı olması.Bu hareketin doğruluğu elbette vardır , çünkü Afrika’nın yarık ( yarılma sonucu oluşan ) gölleri alkali ve sert su değerlerine sahiptir ( pH 8.0 – 8.9 , gH 200 – 400 ppm ) fakat sıradan tuzlar akvaryum suyunuzu alkali hale getiremeyecektir.Suyu sertleştiren kombinasyon çözünmüş Kalsiyum ve Magnezyumdur.Eğer akvaryum suyunuz yumuşaksa ve siz bu suyun pH / gH değerlerini arttırmak istiyorsanız bunu yapabilmek için bir kaç yol bulunmaktadır.Ev yapımı bufferlar ( Epsom Tuzu , Kaya Tuzu , Kabartma Tozu karışımı ) kolay ve düşük maliyetlidir.Bunun haricinde bazı firmaların bu iş için ürettikleri ürünler kullanılabilir.Kireçtaşı ya da mercan kırığı kullanımı , akvaryum suyunuzun pH değerinin yükselmesine katkı sağlar.Minerallerin uzun süre suda barınamayacağını düşünerek yapılacak düzenli ve sık su değişiklikleri akıllıca olacaktır.Herhangi bir tahta ya da kütük kullanmanın hiçbir katkısı olmayacağı gibi , az da olsa pH’ın düşmesine sebep olacaktır , ki bu da bu tip tanklarda bizim istemediğimiz bir durumdur.
•Yanlış Beslenme Diyeti: Çoğu cichlid - özellikle otçul olanlar - uzun bağırsak yapılarına sahiptir , bu yüzden yediklerini sindirebilmeleri için nispeten daha uzun sürelere ihtiyaç duyarlar.Bu nedenle , bağırsak rahatsızlıkları bu tip cichlidler için ortak bir sorundur.Dolayısıyla yanlış sindirim ve dışkılama , balığın bağırsak duvarını tahriş edebilir , balığı strese sokabilir ve istilacı parazitlerin ortaya çıkmasına zemin hazırlayabilir.Bu , doğada otçul beslenen , alg kazıyıcı cichlidlerin ( Tropheus ve Pseudotropheuslar gibi ) yüksek oranda protein içeren ( kankurdu gibi ) ya da et içerikli pellet veya pul yemler ile beslenmeleri sonucunda sık sık başına gelen birşeydir.Bu bilgiler ve tecrübeler ışığında bazı yemleri bu tip balıklara vermekten kesinlikle kaçınmalı ve bazı düşük protein içeren yemlerden de ara sıra kullanmak dikkat edilmesi gereken bir noktadır.
Tedavi: En başta balığınızın yeme karşı olan isteğini kaybettiğini gözlemlediğinizde ( ağzında yavrusu , yumurtası bulunan dişiler tabi ki yem yiyemez , onları hariç tuttuğumu belirteyim ) hemen ayırmalı ve derhal tedaviye başlamalısınız.Bloat tedavisi için benim bildiğim iki etkili yol bulunmaktadır.Birincisi ve en yaygını Metranidazol ( Flagyl veya Emtryl ) ikincisi ise Clout.Tedaviye başlamadan önce % 30 su değişimi yapılmalı , havalandırma arttırılmalı , takip eden günde ise % 50 su değişimi yapılmalıdır.Biyolojik filtrasyon yapan ekipmanlarınızı da bu süre boyunca durdurmak iyi bir fikir olabilir ( her nekadar kullanacağınız ilaçların denitrifikasyon bakterilerine zarar vermediği iddia edilse de ) Eğer tedavi uygulayacağınız akvaryum normalde kullanımda olmayan , tedavi amaçlı bir tank ise ilk bahsettiğim %30 su değişimini yapmak gerekmemektedir.%50 su değişimi kısmen önemlidir çünkü tedavinin devam süresi boyunca su değişimi yapmayacaksınız.Çıkarmış olduğunuz filtredeki bakteri yaşamının devamı için , filtreyi içi su dolu bir kovada çalıştırmak gereklidir. Tedavide ilave olarak kullanacağınız her iki ilaç için de ( Metranidazol veya Clout ) yanında Epsom Tuzu/Kaya Tuzu karışımının kullanılması önerilir.Her iki tuzu da %50 - %50 oranında karıştırın ve bu karışımı her 10 galon ( yaklaşık 38 lt ) akvaryum suyuna karşılık olarak bir avuç dolusu miktarda atın.Epsom tuzu , doğal bir müshildir ve bloata yakalanmış olan balığın karnındaki şişkinliğin inmesine katkı yapacaktır. Tedaviyi Metranidazol ile yapıyorsanız , ilacı her 10 galon su için 100 mg uygulayın.İhtiyaç olursa , takip eden iki gün de aynı dozajda ilaç kullanın.Balık , genelde 1 hafta içerisinde ( tabi bu süre zarfında sağ kalabilirse ) kendini tamamiyle toparlayacaktır.Balığın kendini toparladığını anlayabilmek çok uzun sürmez , balığın eski iştahlılığına kavuştuğu gözlemlenir.Küçük bir kaba , tanktan biraz su alarak kullanacağınız yem ile bir ölçü ilacı karıştırdıktan sonra , yemlerin yumuşadığını görünce tüm karışımı tanka boşaltabilirsiniz.İlacı kullanırken , eğer varsa UV cihazlarınızı , kimyasal filtrasyon yapan ( aktif karbon vs.. ) malzemeleri çıkarın.Tedavi sonuçlandıktan sonra %50 su değişimi yapmanız önerilir. Bloatın Clout ile tedavisi nispeten daha kolaydır.Yukarıda da bahsettiğim gibi tedaviye başlamadan önce aktif karbon gibi ilacın etkisini absorbe edebilecek , düşürecek tip malzemeleri kullanmayınız. %30 - %40 su değişimi ile tedaviye başlayınız.Küçük bir kaba tanktan su alıp , içerisine her 10 galon ( yaklaşık 38 lt ) su için 1 tablet Clout uygulamak idealdir.İlaç , su içerisinde iyice çözündükten sonra karışımı tanka dökerken acele etmeyiniz , dikkatlice ve sabırla ( belki tüm dozajı vermeniz yarım saatinizi alabilir ) tanka boşaltınız.Çünkü bu ilaç çok güçlü tesirlidir ve kullanmadan önce kullanım talimatlarını okumanız yararınızadır , böylece zaten stres yüklü olan balığı şoka uğratma riskini ortadan kaldırmış olursunuz.Tabi bundan önce %30 - %40 su değişimini yapmayı unutmayınız.Günlük olarak su değişimi yapmak Clouttan maksimum verim alabilmek için şarttır.Ayrıca su değişimi eski ve etkisini kaybetmiş kimyasalı ( ilacı ) sudan dışarı atmanıza yardımcı olur.Eğer vücuttaki iltihap çok şiddetli değilse 3 günlük Clout tedavisi yeterli olacaktır.Şiddetli ise genelde 5 günlük tedavi yeterlidir.5 günlük tedavinin de yeterli gelmediği bir durumda ise , tedaviye vereceğimiz 2 günlük aradan sonra aynı tedaviyi tekrar uygulamak gerekir.Tedavi bittikten ve son dozu vermenizin üzerinden 24 saat geçtikten sonra son bir kez daha su değişimi yapınız. Her iki ilaç da bloata karşı etkilidir.Clout , özellikle balıklar için üretilmiş güçlü bir ilaçtır.İçine Metranidazolun da dahil olduğu diğer bir çok ilaç , insanlar için üretilenlerin birer kopyasıdır.Tecrübelerime dayanarak , Metranidazol sadece hastalığın yayılmasını önlemekte işe yarıyor.Durumu iyiye götürmede nispeten daha az etkilidir.Clout , bloata yakalanmış balığın tedavi edilmesinde daha etkilidir , ancak şunu belirtmeliyim ki ; Clout , tankınızdaki silikonu ve hava hortumlarını maviye boyayacaktır.Eğer dikkatli olunmazsa temas ettiği çoğu şey üzerinde aynı etkiyi bırakacaktır.
İlave Not: Bu tip ilaçları kullanırken tankınızda açık olan aydınlatma armatürlerini de kapatmalısınız.Her iki ilaç da UV ışınları tarafından yok edilebilecek bir içeriğe sahip değildir , ancak tankınızın karanlık ve loş olması balığınızın rahatlamasına ve iyileşmesine katkıda bulunacaktır. Metranidazol 80ºF ( yaklaşık 26,66ºC ) gibi yüksek sıcaklıklarda daha randımanlı olabilmektedir.Bu durumda da havalandırma arttırılmalıdır , çünkü sıcaklık yükseldikçe sudaki oksijen oranı azalacaktır.Su sıcaklığını yükseltmek etkili bir yol olabilir , çünkü balığın metabolizması hızlanacak ve bağışıklığını arttıracaktır
Popüler İlaçlar ve Kullanım Alanları
Yazan: Tolga Özdemir
Sera Baktopur
Tatlı su akvaryumlarında kuyruk çürümesi ağız mantarı ve dış bakteri yel enfeksiyonlarda kullanılır.
Mikrobik hastalıkların belirtileri şunlardır: Beyaz ile gri arası leke, deri üstünde şişkinlik, deri altında kan oturması, cinsel bölgelerde ve yüzgeç kenarlarına kanlı iltihaplar,karın boşluklarında su toplaması, başta ve yüzgeçlerde beyazımsı gri renkte kabarcıklar, dikleşen pullar, fırlamış gözler, akvaryum dibinde veya köşelerde huzursuz sallanmalar, Yüzgeçlerin kenarında beyazlaşmalar, yüzgeçlerde çürüme, veya tamamen erimesi, gibi durumlar gözükebilir.
Kullanım esnasında ana tankta yararlı bakterileri yok eder, karantina akvaryumunda kullanılmalıdır.
Sera Baktopur Direct
Ağır bakteriyel iç enfeksiyonlarda, dropsy, tatlı ve tuzlu su akvaryumlarda balık ülserlerine karşı çok etkilidir.
Karınların şişkin olmasından balıklarınız iç parazit rahatsızlığı olduğunu anlayabilirsiniz.
Hastalığı geç fark etmiş olsanız bile Sera bactopur direkt kullanarak tedavi edebilirsiniz.
Kullanım esnasında ana tankta yararlı bakterileri yok eder, karantina akvaryumunda kullanılmalıdır.
Sera Ectopur
Tatlı ve tuzlu su akvaryumlarında mantar ve parzit mücadelesinde kullanılır, bünyesinde serbest oksijenli tuz mineralleri içerir, oksijeni uzun süre suda barındırır, ayrıca tedavi sonrası balık stresinin giderilmesi içinde kullanılır.
Bir akvaryumda ektoparazit ve mantar gelişiminin ,fazla yüklenmeden doğan stres, birbirlerine uygun olmayan balıkların kombinasyonu, çok yüksek veya çok düşük sıcaklık,dengesiz beslenme gibi bir çok soru olabilir, sürekli oksijen yetersizliği hem balık hem de bitkiler için diğer bir sorun olarak ortaya çıkar. Diğer bir özelliği ise tatlı ve tuzlu su akvaryumlarında özel içeriği sayesinde sürekli bir iyileşme sağlar.
Sera Mycopur
Tatlı su akvaryumlarında saprolegnia (mantar) galsame, solungaç ve deri fluke’leri tedavisinde kullanılır. Bu parazitler tipik özellik olarak yumurtlama kuluçka larva ve yetişkin evrelerinden geçen parazitleridir.
Sera Costapur
Tatlı ve tuzlu su akvaryumlarında balık üzerine yerleşen ichthyophthırıus (beyaz benek) ve diğer deri parazitleri olan costia, chilodonella ve trichodina tedavisinde kullanılır. Bu parazitler tipik özellik olarak yumurtlama kuluçka ,larva ve yetişkin evrelerinden geçen parazitleridir.Sera cortapur bu parazitleri her devresinde özelliklede larva döneminde etkisiz hale getirerek parazitin akvaryumunuzdan tamamen yok olmasını sağlar.
Sera Oodinopur
Tatlı su akvaryumlarında Kadife Hastalığı için kullanılır. Bünyesinde bakır ihtiva ettiği için tuzlu su akvaryumlarında kullanılmaz. Tatlı su balıkları karantina akvaryumlarında tedavi edilmelidir.
Mikofish
Pamuğumsu mantarlara ve büyük virüslere etkilidir. Bakteriyel deri ve yüzgeç çürümesinde kullanılır. Balığın ağzında yoğunlaşan pamuğumsu mantarlarda etkilidir. Balık yaralanmalarında da kullanılabilir.
Biyo-Ichthyo
Beyaz benek, deri ve solungaçlarda kızılımsı görünüşlerde, deri üzerinde mavi beyaz lekeler için kullanılır.
Contra-Ichthyo
Beyaz benek hastalığı için yaygın olarak kullanılan bir ilaçtır.
TetraMedica ContraSpot
Beyaz benek, buğulu gözler, hızlı solungaç hareketleri hastalıklarında etkilidir.
Yüzgeç Erimesi
Hastalık türü : Bakteriyel.
Organizmalar : Aeromonas, Psuedomonas ya da Vibrio.
Tanım : Yüzgeç erimesi, balık hastalıkları arasında en genel olan ve en bilinenlerindendir. Bir çok bakterinin neden olduğu bastalık, diğer hastalıklarla eş zamanlı olarak görülebilir. Çoğunlukjla tedavi edilebilen bu hastalık, önemsenmez ve tedavi yoluna gidilmezse, enfeksiyonlu balığın ölümüne ve tanktaki diğer balıkların da enfeksiyon kapmasına sebep olur.
Belirtiler :
Yüzgeç kenarları beyazlaşır.
Yüzgeçler yıpranır.
Yüzgeç sapları iltihaplanır.
Tüm yüzgeç eriyebilir.
Yüzgeç zaman içinde giderek hasar görür ve kısalır. Yüzgeç kenarları beyazlaşmaya başlar ve pamuk ipliği görünümü alır. Enfekte bölgeler, kırmızı ve iltihaplı olur. Hastalığın ilerlemesiyle doğru orantılı bir şekilde, yüzgeç eridikçe, kanayan, açık yaralar ortaya çıkabilir.
Tedavi :
Hastalığa sebep olan şartların düzeltilmesi
Su değişimi
Antibiotik tedavisi
Akvaryum tuzu eklemesi
Yüzgeç erimesi bir çok farklı türdeki bakteri nedeniyle ortaya çıkabilir. Bun paralel olarak, bir çok antibiotik etkili olsa da, ilk önce hastalığın temel nedeni çözülmelidir.
Yüzgeç erimesi, sadece balığın yaşadığı stresten dolayı meydana gelebileceği gibi, genellikle hastalığın ortaya çıkması, düşük su kalitesinden kaynaklanır. Akvaryuma normalden falza sayıda balık konulması, düzensiz ve/veya aşırı yemleme, balığın bir yere aktarılması ve el ile tutulması; yüzgeç erimesini tetikleyen stres faktörüne neden olabilmektedir.
Tedaviye, akvaryum suyunun değişimi ve su koşullarının stabilliğinden emin olunması ile başlanabilir. Eğer dipte yem artığı varsa, vakum ile bunları çekmeli, aşırı yemlememeye özen göstermelisiniz. Balıklara verdiğiniz yemin bayat olmadığına emin olunuz. Balık yemleri, paketleri açıldıktan sonra, hızla vitamin içeriğini kaybetmeye başlar. Balığınızı kaliteli ve taze yem ile az miktarda yemlemeniz; çok miktarda kalitesiz yem vermenizden her zaman daha iyidir.
Suyun ısını ve pH ını ölçerek, balığınız için uygun seviyelerde olduğunu kontrol ediniz. Özellikle yanlış pH oranı balıkları ciddi şekilde strese sokmakta ve bu hastalığı tetiklemektedir. Özellikle uzun yüzgeçli balıklarda, su ısısının düşüklüğü de yüzgeç erimesine neden olabilir.
Eğer temel problem çözülürse, antibiotikler hastalığın tedavisi için tek başlarına yeterli olacaktır. Bu hastalık için, Chloramphenical, Oxytetracycline ve Tetracycline iyi birer antibiotik seçimi olabilir. İlacı, üreticinin tavsiyeleri doğrultusunda kullanınız.
Akvaryum tuzu, başta canlıdoğuranlar olmak üzere, bazı balıkların bu hastalıkltan korunmasını sağlarken; kedibalığı gibi, tuza hassas balıkların bulunduğu tanklarda kullanmaktan kaçınılmalıdır.
Korunma :
Su kalitesini yüksek tutun.
Su değerlerini stabil tutun.
Küçük miktarlarda, kaliteli yem kullanın.
Bu hastalıktan korunmanın en iyi yolu, sürekli kaliteli su şartları sağlamaktır. akvaryum suyunuzu düzenli olarak değiştirin ve dip çekimini aksatmayın. Akvaryumunuzun kimyasını sürekli takip edin. Tankınızı fazla kalabalık tutmayın ve balıklarınızın kavgaya yönelik davranışlarını sürekli takip edin.
Balıkları beslerken, yem miktarını düşük tutun! Aşırı yemleme, hobiciler tarafından en sık yapılan hatadır ve akvaryumdaki su kalitesini düşürür. Taze yem kullandığınızdan emin olun. Eğer bir yem pakedini açalı
yarım yılı geçtiyse, yemin değerinin neredeyse tamamının kaybolduğunu unutmayın. En geç 1 ya da 2 ay içerisinde tükenecek, küçük paketler halinde satılan yemleri tercih ediniz.
Hastalığın adı: Anchor worms-Lernea Elegans Hastalığın türevi: Dış parazit
Hastalık: Sık görülen bir hastalıktır. Diğer dış parazit kaynaklı hastalıkların aksine, balığa bulaşması için stres bir etken değildir. Diğer makalelerimde belirttiğim mantar ve beyaz benek hastalıklarının bulaşmasında stres sebebi ile bozulan mukoza salgısı büyük rol oynamakta idi.
Belirtiler: Gözle rahatlıkla görülebilen bir dış parazit vardır. Bir anchor worm balığın vücuduna yerleşir ve asalak olarak orada hayatsal gereksinimlerini balıktan sağlar. Diğer dış parazit hastalıklarından farklı olarak bu parazitin özelliği bir kez tutunduğu noktadan ayrılmaması, yer değiştirmemesidir. Bu yüzden ısı değişimi ile üreme şartlarının sağlanması hastalığın giderilmesinde rol oynamaz.
Tedavi: Parazit balığın vücudundan bir cımbız yardımı ile çekilir. Çekerken dikkatli olunmalıdır, parazitin vücudunda parçalanma olursa bir kısmı balığın vücudunda kalır ve enfeksiyona yahur ölüme sebep olabilir.
Parazit balıktan alındıktan sonra yara iyot ile güzelce temizlenmelidir. Bu aşamada balığı elinize almalısınız. İyon kullanımının amacı yaralı bölgede enfeksiyon oluşmasını engellemektir. Sonrasında yaralı bölgeye "neosporin krem" uygulanmalıdır. Tüm dış parazit hastalıklarında olduğu gibi tuz banyosu faydalıdır.
Tedavi sonrası: Her nekadar gözle gördüğümüz paraziti balıktan ayırmak kolay olsada, parazit larvalarının tankta barınıyor olması kuvvetle muhtemeldir. Heleki birde hastalığın seyrinin ileri aşamalarında tedavi etmişsek hastalığın tekrarlama riski çok yüksektir. Tanktada temizlik ve ilaçlama uygulanmalıdır. Eğer tanktaki parazitlerin/larvaların giderilemediği düşünülüyor ise, malzemeler kaynatılmalı/değiştirilmeli, tank boşaltıp yıkanmalı, kum değiştirilmelidir.
İkincil hastalık: Hastalığın tedavi süreci sonrasında balıkta açık yaralar olacaktır. Bu yaralarda enfeksiyon oluşmasını önlemek için balık karantinaya alınmalı. Balıklara vitamin takviyesi uygulanması, gerekli durumlarda ilaçlama yapılması, mukoza salgısını düzenleyecek antibiyotik kullanımına gidilmesi şiddetle tavsiyemdir.
Ichthyophthirius multifiliis (Beyaz Benek)
Ichthyophthirius multifiliis, ya da genel adı ile beyaz benek. Balığı kapladığında üzerini küçük kum parçaları ya da hava kabarcıkları kaplamış gibi olur. Balıklar üzerinde bu parazitler varken aniden pike yaparlar.
Beyaz benek yapıştığı yerdeki deriyi yok ederek vücut sıvısına ulaşır ve beslenir. 0.5 ile 1.5 mm arasındalardır. Beyaz benekler açık suda iyi yüzücülerdir. Gelişmiş parazit balıktan ayrılır, sakin bir yer bulur ve kendini bir nesneye yapıştırır. Ardından bölünmeye başlar 2, 4, 8, 16, 32 ... derken suyun sıcaklığına göre 8-24 saat içinde sayısı 1000'e ulaşır. Yeni parazitler 30 - 50 mikron arası olurlar ve yeni balık avına çıkarlar. Eğer 48 saat içinde yeni bir konak bulamazlarsa ölürler. Üzerindeki balık ölürse balığı birkaç saat içinde terk ederler.
Stres, kötü su şartları, ani sıcaklık değişimler ve balık taşınması balığı bu parazite açık hale getirir. Yeni getirilen balık aniden beyaz beneğe yakalanabilir. Bu akvaryumdaki mevcut parazitlerden olmuştur ancak genelde satıcı bu durum için haksız yere suçlanır.
Tedavi için balık tolere edebilecekse sıcaklık yavaş yavaş 33 dereceye çıkarılmalı ve sıcaklık en az 10 gün bu şekilde tutulmalıdır. Sıcak suda oksijen daha az çözündüğünden çok iyi havalandırma yapılmalıdır.
Malaşit yeşili( Dikkat! Metilen mavisi ile farklı maddedir) ile tedavi daha uygundur ve balık metabolizmasına daha az zarar verir. Standart olarak 1.5 gr. Malagit yeşili bir litre suda eritilir. 100 litrelik akvaryum suyuna 6 ml olarak eklenmelidir. Ardından 3. 6. ve 9. günlerde 3ml olarak tedavi sürdürülmelidir. 12. gün 1/3 lük su değişimi yapılmalıdır. Tedavi esnasında havalandırma arttırılmalıdır. Işık yakılmamalıdır.
Mantar
Mantarlar akvaryumda ayrıştırıcı olarak görev yapan ve her akvaryumda bulunan organizmalardır. Balık pisliği gibi atık maddeleri ayrıştırarak temizlik konusunda önemli rol oynarlar ve normal şartlarda akvaryum için yararlıdırlar. Mantar sporları her zaman akvaryum suyunda bulunurlar.
Mukoza zarı zarar görmediği taktirde balıklara zarar veremez. Yani sağlıklı bir balık için tehdit unsuru oluşturmaz. Mukoza mantarların balığa bulaşmasını önleyen doğal bir salgı kalkandır. Mantarlar ise balığın derisinde tutunabilir ve incinme yahut salgı problemleri olduğunda balığı etkiler.
Nakil sırasında oluşan çizikler yada yaralanmalar sonucunda balık risk altında olduğundan hastalığın seyrini beklemeden akvaryumculardan temin edebileceğiniz mantar ilaçlarını kullanıp bemiks kompoze ampul kullanımı ile derinin yahut mukozanın tamirine yardım edebilirsiniz. Akvaryumculardan edinebileceğiniz ilaçlar mukoza zarını koruyan ve hafif sıyrıkları hemen kapatmaya başlayan bir bileşim içerir. Kullanımları ve markaları konusunda bilgi veremeyeceğim çünkü birsürü farklı marka var ve hepsinin kullanımı farklı.
Balıktaki yaralanma kötü durumda yahut derin ise balığı karantina tankına almalısınız. Tercihen dekor ve kum içermeyen bu tankta balık iyileşene kadar ilaç tedavisi uygulanmalıdır.
İlaç tedavisinin yanı sıra ısıyı kademeli olarak günde 2şer derece artırarak 30 derece civarına çıkartınız. Tüm ilaçlar gibi mantar ilaçlarını kullanırken yüksek havalandırma yapınız. Vatoz varsa çıkartılıp uygun miktarda kaya tuzu eklenmelidir. Hastalık kaybulana dek her gün %15, hastalık kaybolduğunda ise %30 dip çekimi uygulamanız faydalı olacaktır. Bemiks kompoze ampul balığın derisinin ve mukozasının oluşumuna yardımcı olacak bir unsurdur ve asla tek başına tedavi edici değilidir. Derin yaralanmalarda karantinaya aldığınız balık için aynı yöntem uygulanmalıdır. Karantinaya alma amacı hastalığın yayılmasını engellemektir. Hastalık diğerlerine bulaşmamış görünse bile karantina tankı yanında ana tanktada ilaç kullanımı ve dip çekimi faydalı olacaktır.
Ek olarak bazı durumlarda aşırı stres mukoza salgısını bozduğu için sadece stresde mantar hastalığına sebep olabilmektedir. Böyle bir durum sezildiğinde aynı tedavi yönteminin yanı sıra stresi gidermek için gerekli önlemlerde alınmalıdır.
Motorların kapatılmaması gerekmektedir. Yanlız hastalık durumunda değil, normal durumlarda da nitrifikasyon bakterilerinin yaşaması için dış filtre sürekli çalışır durumda olmalıdır. İç filtre ise çözeltiyi homojenleştirmek konusunda (çözeltiden kastım ilaç eklenmiş akvaryum suyu) bize yardımcı olacağından açık olması faydalı olacaktır.
İlaç uygulaması kullanacağınız ilacın muhteviyatına göre değişeceği için ilaç kutusunda çıkan klavuza uyulmalıdır. Kullanım miktarı ve süresi o klavuzda yer almaktadır. Alırken içine bakarak olup olmadığını kontrol etmek faydalı olacaktır.
Stres Stres nedir?
Balıklar çoğu koşula ve ortama uyum sağlayabilen hayvanlardır ancak bu her ortamda, habitatlarında ki kadar sağlıklı yaşayabilecekleri anlamına gelmez. Bir balığı, uygun olmayan koşullarda beslerseniz balık yaşamına devam eder ancak balığın vücut fonksiyonları bu yaşamın sürerliğini sağlamak için ya yavaşlar, yada hızlanır. İşte bu fonksiyon değişimine stress denilmektedir. Stres balığın hastalıklara karşı direncini düşürürken, balığın yaralanma gibi durumlarda kendisini tedavi etmesinede engel olur. Bütün bunların üzerine stress balıkta solunum sorunlarınada yol açabilmektedir. Belirli bir seviyede stress tedavi edilebilir ve ölümcül olmayabilir ancak yüksek parametrelerdeki stress kesinlikle ölümcül olabilir.
Stesin sebebi nedir?
1. Tank içerisinde balık başına düşen suyun litre cinsinden değerinin balığın gereksinim duyduğundan az olması stress kaynağıdır.
2. Suyun ph ve kh durumunun türe uygun olmaması stress kaynağıdır.
3. Bazı türler az miktarda tuzlu sularda yaşarken bazıları tuzu tolere edemezler. Tuz dengesindeki yanlışlık stress kaynağıdır.
4. Barışçıl ve saldırgan türlerin bir arada beslenmesi stress kaynağıdır.
5. Dinlendirilmemiş su kullanımı stress kaynağıdır.
6. Su koşullarındaki ani değişimler stress kaynağıdır.
7. Sürü yaşamı sergileyen türlerin yanlız bakılması stress kaynağıdır.
8. Suda çözünen oksijen miktarının azlığı stress kaynağıdır.
9. Kullanılan yemin içeriği ve besin değerlerinin uygun olmaması stress kaynağıdır.
10. Yüksek miktarda ilaç kullanımı stress kaynağıdır.
11. Sudaki amonyak, nitrit ve nitrat oranlarında ki yükselme stress kaynağıdır.
12. Suyunuzun sıcaklığının beslediğiniz türe gore yüksek yada alçak olması stress kaynağıdır.
Stresin belirtileri nelerdir?
Kısaca balıkta davranış bozuklukları diyebiliriz. Balığın normal davranışlarını bilmeyen bireylerinde teşhis koyabilmesi için bu kısa özeti genişletme gereksinimi hissettim.
1. Balık suyun yüzeyindse nefes almaya çalışır vaziyette duruyorsa
2. Balık sürekli saklanıyorsa
3. Açık yaraları iyileşmiyorsa, yüzgeçlerinde erime varsa
4. Balıkta dış parazit hastalığı varsa
balığınızda stress olması kuvvetle muhtemeldir.
Stres nasıl giderilir?
Stresi gidermek, ona engel olmaktan daha zordur. Kısacası yukarıda 12 maddede verdiğim stress sebeplerinin önüne geçilmesi gerekmektedir. Strese girildikten sonra ise, yine yukarıdaki 12 madde arasından hangisinin stress kaynağı olduğunun tespiti, akabinde bu kaynağın giderilmesi yolu ile tedavi edilir.
Genel
BELİRTİLER: Dışa fırlamış gözler
NEDENLERİ: Bakteriyal enfeksiyon genellikle suyun pis olmasından ileri gelir.
TEDAVİSİ: Derhal su değiştirilir. 1 tablet Oxazole, 100 lt. suya atılır. 4 gün Sonra suyun %50'si değiştirlir.İki gün hiçbir değişiklik olmazsa ise yarım dozajı tekrar edersiniz.
BELİRTİLER: Deride oluşan lekeler.
NEDENLERİ: Costia ya da Ichthyodo
TEDAVİSİ: 1 tablet Cortim Oxazole, 100 lt. suya atılır. 1 gün Sonra suyun %50'si değiştirlir.İki gün sonra da kalan %50'si değiştirilir.
BELİRTİLER: Saldırganlık, zor solunum, akvaryumun içinde sinirli dolaşma
NEDENLERİ: Solungaç kutları
TEDAVİSİ: Masoten'de çok kısa (zehirli) bir banyo. 10 mg., 100 lt. suya atılır (10-30 dakika) (Masoten'de uzun bir banyo için, 50 mg. 100 lt. suya ). Dört gün süreyle banyo. Dördüncü günden sonra su değişimi ve charcoal filtrasyonu. Aynı olayı 1 hafta sonra tekrar ediniz.
BELİRTİLER: Yemek yememe ve jel şeklinde dışkı
NEDENLERİ: Kurtlar ve intestinal hastalık
TEDAVİSİ: Zehirli Masoten'de uzun bir banyo. Günlük suyun 1/4'ünü değiştirir ve üzerine 1/4 doz Masoten ekle. 4 gün sonra suyun bir kısmını değiştir. ve charcoal filtrasyonu
BELİRTİLER: Pis, beyaz uzun dışkı.
NEDENLERİ: Nematodelar tapaworms fish leaches
TEDAVİSİ: 100 mg. Praziquantel (a) ya da 500 mg. yomesan (a) 100 ml. suda çözülür.İçerisine canlı sivrisinek larvası atılır. Larva ölmeden balığa verilir. Aynı dozajı 25 gr. flaks ve az miktarda yağ ile karştırınız. 5 gün için 15 yem tableti ya da şırıngayla verebilirsiniz. Discus'un büyüklüğüne göre dozajı 5 şırıngaya bölüp, her gün 5 ml. verebilirsiniz.
BELİRTİLER: Yem yememek, koyu bir renk almak, anormal hareketler, jel gibi dışkı.(Hole in the head hastalığında, gözlerin üzerinden bir sıvı süzülür. Sert kısmında delikler oluşur)
NEDENLERİ: Flagellates Örn. Hexamita Octemitus Spironucleus
TEDAVİSİ: Flagyl (A) da uzun bir banyo. 50 lt. suya 1 tablet metronodazol ya da eczaneden sağlayacağınız metronidazol. Dört gün sonra suyun %50'si değiştirilir. Ve aynı tedavi uygulanır. Yem tabletleri ya da şırıngayla verilebilir. Ya da tetra medica hexex ile tedavi edilebilir.
BELİRTİLER: Deri hastalığı, akvaryum dekoruna saldırma
NEDENLERİ: Bakteri deri hastalığı
TEDAVİSİ: 150 mg. Cpyorampenicol (A) ile 10-30 dakika arası kısa bir banyo ya da 1.gr. (ACRIFLAVINE-TRYPAFLAVIN olarak satılır 2-3 gün için) 100 lt. suya konulur. Daha sonra kısmi su değişimi ve Charcoal filtrasyonu.
Malawi Bloat
Malawi Bloat , hiç şüphesiz Afrika Cichlid akvaryumlarında en yaygın olan ve can sıkıcı bir hastalıktır.Bu kadar yaygın olmasına rağmen yine de pek az kişi bu hastalığı kavrayıp , tespit edebilmektedir.Uzmanların konu hakkında ne söylediklerini anlayabilmek için , bu konuyu araştırırken önemli bir zaman harcadım.Tüm bu çalışmalar sonunda , herkesin aynı fikirde olmadığı , fakat hastalığın nedenleri , sebep olan zararlılar ve tedavisi hakkında alınmış ortak kararların olduğunu öğrenmiş bulunmaktayım.Aşağıdaki çalışmam ise çoğunluğun görüşünü ortaya koymaktadır.Hastalığın bulguları , ilerleyişi ve belirtilerine karşı ilk müdaheleyi anlatarak başlıyorum.Ardından da hastalıktan korunmak ve tedavi edebilmek için bazı önerilerde bulunarak toparlayacağım.
Genel: Şunu söyleyerek başlamalıyım ki ; Malawi Bloat sadece Malawi Cichlidlerini değil , diğer Afrika Cichlidlerini de ( Victoria , Tanganyika vs... ) etkileyen bir rahatsızlıktır.Bu ölümcül hastalığa yakalanan tüm Afrika Cichlidlerinin en hassaslarının , temelde bitkisel beslenen balıklar olduğu görülmektedir.Hastalığın olasılıkları hakkında daha fazla bilgi aşağıda yer almaktadır.
Belirtiler: İlk belirti genellikle iştahın azalması olur.Eğer bu aşamada tedavi başlamazsa diğer özellikler de baş gösterir.İkinci safhadaki beliritler , karında anormal şişkinlikler ( bu şişkinlik hastalığa adını vermiştir ) sık nefes alıp-verme , diğer balıklardan kendini soyutlamak , yüzde beyaz çizikler , tankın dibine çöküp öylece yatmak ya da su yüzeyine yakın bölgelerde zamanının uzun kısmını geçirmek olarak gösterilebilir.Balığın anüsü etrafındaki kızarıklıklar da hastalığı ortaya koyan belirtilerdendir.Bu safhadaki belirtiler , hastalığın oldukça ilerlemiş olduğu anlamına gelir.Bu belirtilerin ortaya çıkması beklenirse geç kalınmış olabilir , dolayısıyla önemli olan , ilk belirtiler ortaya çıktığında çabucak tedaviye geçmektir.Aksi takdirde rahatsızlığa yakalanmış balığın ölümü kaçınılmazdır. İkincil safha belirtileri ile birlikte balığın böbrek , karaciğer ve/veya yüzme kesesi derin hasarlar alır, bundan dolayı durumu idare etme yönündeki tedaviler balığı kurtarma şansınızı azaltacaktır.İkincil belirtiler gerçekleştiğinde yapılacak bir müdaheleden sonra ( her nekadar bazı balıkların bu şekilde 1 haftadan uzun bir süre idare ettiğine tanık olsam da ) 24 – 72 saat içerisinde ölüm gerçekleşir.Bu aşamaya gelmiş bir balığın kurtulması duyulmamış birşey olmasa da , bugüne kadar bu safhaya ulaşıp da kurtarmayı başarabildiğim hiç olmadı.
Neden Olan Zararlılar: Bu konu , Bloat hakkında görüş bildirenlerin en çok fikir ayrılıklarına düştükleri konudur.Bazıları hastalığın bakteri kökenli olduğunu söylerken , diğerleri de buna bir parazitin neden olduğunu iddia ediyorlar.Hakim olan görüşe rağmen ben , yayınlanmış materyalleri yeniden gözden geçirdiğimde hastalığa parazitlerin neden olduğuna inandım. Çoğu araştırmacılar protozoaların , sağlıklı balıkların bağırsaklarında zaten yaşadığını , ancak stres altında iken üremeye başlayarak zarar verici sayılara ulaştıklarını savunmaktadır.Sayıları arttığında bu parazitler bağırsak sistemi işleyişinin durmasına yol açar.Balığın bağırsak sisteminin çökmesi balığın iştahsız olmasının en büyük nedenidir.Parazitler arttıkça istilacı bir karaktere bürünecek , bağırsağın dışına çıkmak için bağırsak duvarını zorlayarak bloata neden olacaktır.
Not: Balıklar bloatın onları açlıktan ölmeye zorlaması yüzünden değil , hastalığın organlarına bıraktığı büyük hasarlar yüzünden ölür. Diğer önemli bir tartışma konusu ise bu rahatsızlığın bulaşıcı olup olmadığıdır.Benim kişisel fikrim , hastalığın bulaşıcı olduğu yönündedir.Tecrübelerime dayanarak , bloat sadece tek bir kurban ile yetinmiyor , genelde üç ya da daha fazla bireye bulaşıyor.Bunun nedeni bütün balıkların aynı faktör yüzünden savunmasız hale gelmeleri olabilir , fakat ben bu konunun bu kadar basit olabileceğini düşünmüyorum.Görüldüğü gibi , belirtiler her balıkta , aynı zamanda ortaya çıkmaz , balıklar daha çok ardarda rahatsızlanırlar.Örnekleyecek olursak ; “A” balığı 1. günde yem yemez , 2. gün şişkinlikler belirir ve aynı gün “B” balığının iştahının kaçtığını gözlemleriz , 3. gün “B” balığında şişkinlikler belirir ve bu sefer “C” balığının da yeme yaklaşmadığını görürüz , gibi...
Bloatın 3 Temel Nedeni:
•Stres: Stresi tetikleyen bir çok faktör olabilir , bu faktörleri liste yapacak olursak , liste uzar gider.Stresin en temel nedeni ise uzun süreli olarak kötü su koşullarının devam etmesidir.Su şartlarının bozuk olmasının nedeni de seyrek olarak yapılan su değişimleri , yetersiz havalandırma ( denitrifikasyon bakterileri için de gerekir ) ve aşırı yemlemedir.Her üç faktörün ortak noktası da suda nitrat artışına neden olmalarıdır.Balıklar , hastalıklarla mücadele ederken birey olarak başarılıdır , fakat ne zamanki kötü su şartlarına uzun süre maruz kalırlar , bunun sonucunda strese girerler ve bağışıklık sistemleri yeteri kadar işlev görmez olur ( Tıpkı insanlarda olduğu gibi ). Stresin diğer kaynakları balığı yakalamak , nakletmek , dengesiz su değişimleri ve tanktaki diğer balıklardan saklanabilmek için tankta yeterli alan olmamasıdır.
•Tuz: Doğal ortamı daha iyi taklit edebilmek için yaptığımız tuz ( NaCl ) ilavelerinin aşırı olması.Bu hareketin doğruluğu elbette vardır , çünkü Afrika’nın yarık ( yarılma sonucu oluşan ) gölleri alkali ve sert su değerlerine sahiptir ( pH 8.0 – 8.9 , gH 200 – 400 ppm ) fakat sıradan tuzlar akvaryum suyunuzu alkali hale getiremeyecektir.Suyu sertleştiren kombinasyon çözünmüş Kalsiyum ve Magnezyumdur.Eğer akvaryum suyunuz yumuşaksa ve siz bu suyun pH / gH değerlerini arttırmak istiyorsanız bunu yapabilmek için bir kaç yol bulunmaktadır.Ev yapımı bufferlar ( Epsom Tuzu , Kaya Tuzu , Kabartma Tozu karışımı ) kolay ve düşük maliyetlidir.Bunun haricinde bazı firmaların bu iş için ürettikleri ürünler kullanılabilir.Kireçtaşı ya da mercan kırığı kullanımı , akvaryum suyunuzun pH değerinin yükselmesine katkı sağlar.Minerallerin uzun süre suda barınamayacağını düşünerek yapılacak düzenli ve sık su değişiklikleri akıllıca olacaktır.Herhangi bir tahta ya da kütük kullanmanın hiçbir katkısı olmayacağı gibi , az da olsa pH’ın düşmesine sebep olacaktır , ki bu da bu tip tanklarda bizim istemediğimiz bir durumdur.
•Yanlış Beslenme Diyeti: Çoğu cichlid - özellikle otçul olanlar - uzun bağırsak yapılarına sahiptir , bu yüzden yediklerini sindirebilmeleri için nispeten daha uzun sürelere ihtiyaç duyarlar.Bu nedenle , bağırsak rahatsızlıkları bu tip cichlidler için ortak bir sorundur.Dolayısıyla yanlış sindirim ve dışkılama , balığın bağırsak duvarını tahriş edebilir , balığı strese sokabilir ve istilacı parazitlerin ortaya çıkmasına zemin hazırlayabilir.Bu , doğada otçul beslenen , alg kazıyıcı cichlidlerin ( Tropheus ve Pseudotropheuslar gibi ) yüksek oranda protein içeren ( kankurdu gibi ) ya da et içerikli pellet veya pul yemler ile beslenmeleri sonucunda sık sık başına gelen birşeydir.Bu bilgiler ve tecrübeler ışığında bazı yemleri bu tip balıklara vermekten kesinlikle kaçınmalı ve bazı düşük protein içeren yemlerden de ara sıra kullanmak dikkat edilmesi gereken bir noktadır.
Tedavi: En başta balığınızın yeme karşı olan isteğini kaybettiğini gözlemlediğinizde ( ağzında yavrusu , yumurtası bulunan dişiler tabi ki yem yiyemez , onları hariç tuttuğumu belirteyim ) hemen ayırmalı ve derhal tedaviye başlamalısınız.Bloat tedavisi için benim bildiğim iki etkili yol bulunmaktadır.Birincisi ve en yaygını Metranidazol ( Flagyl veya Emtryl ) ikincisi ise Clout.Tedaviye başlamadan önce % 30 su değişimi yapılmalı , havalandırma arttırılmalı , takip eden günde ise % 50 su değişimi yapılmalıdır.Biyolojik filtrasyon yapan ekipmanlarınızı da bu süre boyunca durdurmak iyi bir fikir olabilir ( her nekadar kullanacağınız ilaçların denitrifikasyon bakterilerine zarar vermediği iddia edilse de ) Eğer tedavi uygulayacağınız akvaryum normalde kullanımda olmayan , tedavi amaçlı bir tank ise ilk bahsettiğim %30 su değişimini yapmak gerekmemektedir.%50 su değişimi kısmen önemlidir çünkü tedavinin devam süresi boyunca su değişimi yapmayacaksınız.Çıkarmış olduğunuz filtredeki bakteri yaşamının devamı için , filtreyi içi su dolu bir kovada çalıştırmak gereklidir. Tedavide ilave olarak kullanacağınız her iki ilaç için de ( Metranidazol veya Clout ) yanında Epsom Tuzu/Kaya Tuzu karışımının kullanılması önerilir.Her iki tuzu da %50 - %50 oranında karıştırın ve bu karışımı her 10 galon ( yaklaşık 38 lt ) akvaryum suyuna karşılık olarak bir avuç dolusu miktarda atın.Epsom tuzu , doğal bir müshildir ve bloata yakalanmış olan balığın karnındaki şişkinliğin inmesine katkı yapacaktır. Tedaviyi Metranidazol ile yapıyorsanız , ilacı her 10 galon su için 100 mg uygulayın.İhtiyaç olursa , takip eden iki gün de aynı dozajda ilaç kullanın.Balık , genelde 1 hafta içerisinde ( tabi bu süre zarfında sağ kalabilirse ) kendini tamamiyle toparlayacaktır.Balığın kendini toparladığını anlayabilmek çok uzun sürmez , balığın eski iştahlılığına kavuştuğu gözlemlenir.Küçük bir kaba , tanktan biraz su alarak kullanacağınız yem ile bir ölçü ilacı karıştırdıktan sonra , yemlerin yumuşadığını görünce tüm karışımı tanka boşaltabilirsiniz.İlacı kullanırken , eğer varsa UV cihazlarınızı , kimyasal filtrasyon yapan ( aktif karbon vs.. ) malzemeleri çıkarın.Tedavi sonuçlandıktan sonra %50 su değişimi yapmanız önerilir. Bloatın Clout ile tedavisi nispeten daha kolaydır.Yukarıda da bahsettiğim gibi tedaviye başlamadan önce aktif karbon gibi ilacın etkisini absorbe edebilecek , düşürecek tip malzemeleri kullanmayınız. %30 - %40 su değişimi ile tedaviye başlayınız.Küçük bir kaba tanktan su alıp , içerisine her 10 galon ( yaklaşık 38 lt ) su için 1 tablet Clout uygulamak idealdir.İlaç , su içerisinde iyice çözündükten sonra karışımı tanka dökerken acele etmeyiniz , dikkatlice ve sabırla ( belki tüm dozajı vermeniz yarım saatinizi alabilir ) tanka boşaltınız.Çünkü bu ilaç çok güçlü tesirlidir ve kullanmadan önce kullanım talimatlarını okumanız yararınızadır , böylece zaten stres yüklü olan balığı şoka uğratma riskini ortadan kaldırmış olursunuz.Tabi bundan önce %30 - %40 su değişimini yapmayı unutmayınız.Günlük olarak su değişimi yapmak Clouttan maksimum verim alabilmek için şarttır.Ayrıca su değişimi eski ve etkisini kaybetmiş kimyasalı ( ilacı ) sudan dışarı atmanıza yardımcı olur.Eğer vücuttaki iltihap çok şiddetli değilse 3 günlük Clout tedavisi yeterli olacaktır.Şiddetli ise genelde 5 günlük tedavi yeterlidir.5 günlük tedavinin de yeterli gelmediği bir durumda ise , tedaviye vereceğimiz 2 günlük aradan sonra aynı tedaviyi tekrar uygulamak gerekir.Tedavi bittikten ve son dozu vermenizin üzerinden 24 saat geçtikten sonra son bir kez daha su değişimi yapınız. Her iki ilaç da bloata karşı etkilidir.Clout , özellikle balıklar için üretilmiş güçlü bir ilaçtır.İçine Metranidazolun da dahil olduğu diğer bir çok ilaç , insanlar için üretilenlerin birer kopyasıdır.Tecrübelerime dayanarak , Metranidazol sadece hastalığın yayılmasını önlemekte işe yarıyor.Durumu iyiye götürmede nispeten daha az etkilidir.Clout , bloata yakalanmış balığın tedavi edilmesinde daha etkilidir , ancak şunu belirtmeliyim ki ; Clout , tankınızdaki silikonu ve hava hortumlarını maviye boyayacaktır.Eğer dikkatli olunmazsa temas ettiği çoğu şey üzerinde aynı etkiyi bırakacaktır.
İlave Not: Bu tip ilaçları kullanırken tankınızda açık olan aydınlatma armatürlerini de kapatmalısınız.Her iki ilaç da UV ışınları tarafından yok edilebilecek bir içeriğe sahip değildir , ancak tankınızın karanlık ve loş olması balığınızın rahatlamasına ve iyileşmesine katkıda bulunacaktır. Metranidazol 80ºF ( yaklaşık 26,66ºC ) gibi yüksek sıcaklıklarda daha randımanlı olabilmektedir.Bu durumda da havalandırma arttırılmalıdır , çünkü sıcaklık yükseldikçe sudaki oksijen oranı azalacaktır.Su sıcaklığını yükseltmek etkili bir yol olabilir , çünkü balığın metabolizması hızlanacak ve bağışıklığını arttıracaktır
Popüler İlaçlar ve Kullanım Alanları
Yazan: Tolga Özdemir
Sera Baktopur
Tatlı su akvaryumlarında kuyruk çürümesi ağız mantarı ve dış bakteri yel enfeksiyonlarda kullanılır.
Mikrobik hastalıkların belirtileri şunlardır: Beyaz ile gri arası leke, deri üstünde şişkinlik, deri altında kan oturması, cinsel bölgelerde ve yüzgeç kenarlarına kanlı iltihaplar,karın boşluklarında su toplaması, başta ve yüzgeçlerde beyazımsı gri renkte kabarcıklar, dikleşen pullar, fırlamış gözler, akvaryum dibinde veya köşelerde huzursuz sallanmalar, Yüzgeçlerin kenarında beyazlaşmalar, yüzgeçlerde çürüme, veya tamamen erimesi, gibi durumlar gözükebilir.
Kullanım esnasında ana tankta yararlı bakterileri yok eder, karantina akvaryumunda kullanılmalıdır.
Sera Baktopur Direct
Ağır bakteriyel iç enfeksiyonlarda, dropsy, tatlı ve tuzlu su akvaryumlarda balık ülserlerine karşı çok etkilidir.
Karınların şişkin olmasından balıklarınız iç parazit rahatsızlığı olduğunu anlayabilirsiniz.
Hastalığı geç fark etmiş olsanız bile Sera bactopur direkt kullanarak tedavi edebilirsiniz.
Kullanım esnasında ana tankta yararlı bakterileri yok eder, karantina akvaryumunda kullanılmalıdır.
Sera Ectopur
Tatlı ve tuzlu su akvaryumlarında mantar ve parzit mücadelesinde kullanılır, bünyesinde serbest oksijenli tuz mineralleri içerir, oksijeni uzun süre suda barındırır, ayrıca tedavi sonrası balık stresinin giderilmesi içinde kullanılır.
Bir akvaryumda ektoparazit ve mantar gelişiminin ,fazla yüklenmeden doğan stres, birbirlerine uygun olmayan balıkların kombinasyonu, çok yüksek veya çok düşük sıcaklık,dengesiz beslenme gibi bir çok soru olabilir, sürekli oksijen yetersizliği hem balık hem de bitkiler için diğer bir sorun olarak ortaya çıkar. Diğer bir özelliği ise tatlı ve tuzlu su akvaryumlarında özel içeriği sayesinde sürekli bir iyileşme sağlar.
Sera Mycopur
Tatlı su akvaryumlarında saprolegnia (mantar) galsame, solungaç ve deri fluke’leri tedavisinde kullanılır. Bu parazitler tipik özellik olarak yumurtlama kuluçka larva ve yetişkin evrelerinden geçen parazitleridir.
Sera Costapur
Tatlı ve tuzlu su akvaryumlarında balık üzerine yerleşen ichthyophthırıus (beyaz benek) ve diğer deri parazitleri olan costia, chilodonella ve trichodina tedavisinde kullanılır. Bu parazitler tipik özellik olarak yumurtlama kuluçka ,larva ve yetişkin evrelerinden geçen parazitleridir.Sera cortapur bu parazitleri her devresinde özelliklede larva döneminde etkisiz hale getirerek parazitin akvaryumunuzdan tamamen yok olmasını sağlar.
Sera Oodinopur
Tatlı su akvaryumlarında Kadife Hastalığı için kullanılır. Bünyesinde bakır ihtiva ettiği için tuzlu su akvaryumlarında kullanılmaz. Tatlı su balıkları karantina akvaryumlarında tedavi edilmelidir.
Mikofish
Pamuğumsu mantarlara ve büyük virüslere etkilidir. Bakteriyel deri ve yüzgeç çürümesinde kullanılır. Balığın ağzında yoğunlaşan pamuğumsu mantarlarda etkilidir. Balık yaralanmalarında da kullanılabilir.
Biyo-Ichthyo
Beyaz benek, deri ve solungaçlarda kızılımsı görünüşlerde, deri üzerinde mavi beyaz lekeler için kullanılır.
Contra-Ichthyo
Beyaz benek hastalığı için yaygın olarak kullanılan bir ilaçtır.
TetraMedica ContraSpot
Beyaz benek, buğulu gözler, hızlı solungaç hareketleri hastalıklarında etkilidir.
Yüzgeç Erimesi
Hastalık türü : Bakteriyel.
Organizmalar : Aeromonas, Psuedomonas ya da Vibrio.
Tanım : Yüzgeç erimesi, balık hastalıkları arasında en genel olan ve en bilinenlerindendir. Bir çok bakterinin neden olduğu bastalık, diğer hastalıklarla eş zamanlı olarak görülebilir. Çoğunlukjla tedavi edilebilen bu hastalık, önemsenmez ve tedavi yoluna gidilmezse, enfeksiyonlu balığın ölümüne ve tanktaki diğer balıkların da enfeksiyon kapmasına sebep olur.
Belirtiler :
Yüzgeç kenarları beyazlaşır.
Yüzgeçler yıpranır.
Yüzgeç sapları iltihaplanır.
Tüm yüzgeç eriyebilir.
Yüzgeç zaman içinde giderek hasar görür ve kısalır. Yüzgeç kenarları beyazlaşmaya başlar ve pamuk ipliği görünümü alır. Enfekte bölgeler, kırmızı ve iltihaplı olur. Hastalığın ilerlemesiyle doğru orantılı bir şekilde, yüzgeç eridikçe, kanayan, açık yaralar ortaya çıkabilir.
Tedavi :
Hastalığa sebep olan şartların düzeltilmesi
Su değişimi
Antibiotik tedavisi
Akvaryum tuzu eklemesi
Yüzgeç erimesi bir çok farklı türdeki bakteri nedeniyle ortaya çıkabilir. Bun paralel olarak, bir çok antibiotik etkili olsa da, ilk önce hastalığın temel nedeni çözülmelidir.
Yüzgeç erimesi, sadece balığın yaşadığı stresten dolayı meydana gelebileceği gibi, genellikle hastalığın ortaya çıkması, düşük su kalitesinden kaynaklanır. Akvaryuma normalden falza sayıda balık konulması, düzensiz ve/veya aşırı yemleme, balığın bir yere aktarılması ve el ile tutulması; yüzgeç erimesini tetikleyen stres faktörüne neden olabilmektedir.
Tedaviye, akvaryum suyunun değişimi ve su koşullarının stabilliğinden emin olunması ile başlanabilir. Eğer dipte yem artığı varsa, vakum ile bunları çekmeli, aşırı yemlememeye özen göstermelisiniz. Balıklara verdiğiniz yemin bayat olmadığına emin olunuz. Balık yemleri, paketleri açıldıktan sonra, hızla vitamin içeriğini kaybetmeye başlar. Balığınızı kaliteli ve taze yem ile az miktarda yemlemeniz; çok miktarda kalitesiz yem vermenizden her zaman daha iyidir.
Suyun ısını ve pH ını ölçerek, balığınız için uygun seviyelerde olduğunu kontrol ediniz. Özellikle yanlış pH oranı balıkları ciddi şekilde strese sokmakta ve bu hastalığı tetiklemektedir. Özellikle uzun yüzgeçli balıklarda, su ısısının düşüklüğü de yüzgeç erimesine neden olabilir.
Eğer temel problem çözülürse, antibiotikler hastalığın tedavisi için tek başlarına yeterli olacaktır. Bu hastalık için, Chloramphenical, Oxytetracycline ve Tetracycline iyi birer antibiotik seçimi olabilir. İlacı, üreticinin tavsiyeleri doğrultusunda kullanınız.
Akvaryum tuzu, başta canlıdoğuranlar olmak üzere, bazı balıkların bu hastalıkltan korunmasını sağlarken; kedibalığı gibi, tuza hassas balıkların bulunduğu tanklarda kullanmaktan kaçınılmalıdır.
Korunma :
Su kalitesini yüksek tutun.
Su değerlerini stabil tutun.
Küçük miktarlarda, kaliteli yem kullanın.
Bu hastalıktan korunmanın en iyi yolu, sürekli kaliteli su şartları sağlamaktır. akvaryum suyunuzu düzenli olarak değiştirin ve dip çekimini aksatmayın. Akvaryumunuzun kimyasını sürekli takip edin. Tankınızı fazla kalabalık tutmayın ve balıklarınızın kavgaya yönelik davranışlarını sürekli takip edin.
Balıkları beslerken, yem miktarını düşük tutun! Aşırı yemleme, hobiciler tarafından en sık yapılan hatadır ve akvaryumdaki su kalitesini düşürür. Taze yem kullandığınızdan emin olun. Eğer bir yem pakedini açalı
yarım yılı geçtiyse, yemin değerinin neredeyse tamamının kaybolduğunu unutmayın. En geç 1 ya da 2 ay içerisinde tükenecek, küçük paketler halinde satılan yemleri tercih ediniz.
Beğenenler: [T]194839,Furkancngr[/T]
Teşekkür Edenler: [T]194839,Furkancngr[/T]
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
