Balıklar ve Gözleri

Araştırma ve derleme: Nasuhi Albulak

Tarih: 14/Ocak/2002

Balık Avında;Yemlerde Görüntü,Renk Ve Işık Faktörü:

Balıklar renkleri görüyorlar mı? Evet, çoğunluğu aynen görüyor. Fakat karada yaşayan canlılardan biraz farklılıklarda gösteriyorlar. Akvaryumlarda yaşayan balıklar saydam olan bir camı direk görmüyor ama camad a devamlı çarpmıyorlar çünkü gözlerinin haricinde başka görme (algılama) metodları var, diğer canlılardan daha fazla geniş açıyla görme yeteneğine de ayrıca sahipler, derinlerde yaşayan türler kediler gibi az olan ışığı tekrar yansıtarak karanlıkta görme yeteneklerini arttırabiliyorlar. Ayrıca 24 renge kadar ayırt edebiliyorlar. Bazıları uzak nesneleri yakınlaştırabilme yeteneğine sahipler. İnsanlardan beş kat daha fazla renkleri algılayabiliyorlar.

Suyun altında cisimlerin ve renklerin nasıl göründüğünü ve bu iki faktöre ışık etkisinin ne gibi sonuçlar ortaya çıkardığını da bilmemiz gerekiyor.

İlk etken, yemin boyutudur. Cisimlerin su içinde gerçek hacimlerinden daha büyük gözüktüğünü unutmamak gerekiyor bunun için seçeceğimiz yemin boyutu avlayacağımız balığa göre olmalıdır. Avınızdan çok küçük bir yem onun ilgisini çekmeyebilir, aynı boydaki bir yem ona sadece arkadaş olur ve onun yanında gezer, daha büyük bir yem ise onu korkutur ve kaçmasına sebeb olur.

İkinci etken, renk faktörünün sualtındaki canlılar üzerindeki etkisini ve renk terminolojisini bilmeliyiz. Hangi renk yapay yem veya tüylü takımları kullanmamız gerektiğine o zaman doğru karar verebiliriz. Bunun için başta yedi ana renk olmak üzere renklerin sualtında gösterdiği etkiye bakalım.

Renkleri kırmızı, pembe, kavuniçi, sarı, yeşil, mavi, mor ve siyah olarak terminolojideki sırasıyla saydıktan sonra bunların sualtında bir canlı tarafından kaç metreden öz renklerini kaybetmeden görülebileceğini de şöyle sıralayabiliriz. İlk rengimiz kırmızı suyun altında ilk sekiz metreye kadar kendi rengini muhafaza eder sonraki uzak metrelerde açık griden koyu gri renge doğru koyulaşarak nihayetinde bir canlı tarafımndan en uzun mesafeden kırmızı renk, siyah olarak algılanır. Kavuniçi rengi oniki metreye kadar, sarı rengi yirmibir metreye kadar, yeşil renk, mavi renk, gri renk, mor renk bunların arkasından sayarak ve en son siyah renginde otuz metreden sonraya kadar, suyun elverdiği berraklık ve aydınlık bir havada canlılar sualtında bu renkleri doğru olarak görebileceğini söyleyebiliriz. Ayrıca gün ışığının içindeki yedi ana rengin aynı sırayla suyun içinde yol aldığınıda unutmamak lazım. 

Üçüncü etken; ışığın su içindeki kuvveti. Bu suyun berraklığı ile orantılıdır. Doğru yapay yem rengini ve büyüklüğünün seçimini ancak bu son etkenin o anki durumuna göre yapabiliriz. Işık etkisinin yoğunluğu zaten su içinde olduğundan daha büyük gözüken cisimlerin bir de açık renklerin daha fazla yansıtma özelliğinden oluşacak extra bir büyüme görüntüsü avı kaçırırabileceği gibi, az ışığın onun yemini görmemesine de sebeb olacağını ayrıca bilmek gerekiyor.

 Buna göre yukarıda açıklanan özellikler göz önüne alınarak aşağıda dikkat edilmesi gerekenler örneklerle açıklanmıştır. Ayrıca aşağıdaki sıralamayı okumadan önce, gece gök yüzünde dolunay, av bölgesinde kuvvetli bir ışık kaynağı veya gündüz çok güneşli bir ortam olduğu zaman. Suyun altından yüzeye bakıldığını hayal edelim, o zaman su yüzeyindeki yansımanın su içindeki yemler için bir arkaplan oluşturduğunu fark ederiz. Bu arka plan önünde veya su içindeki mesafelerde yemlerin göstedikleri etkiyide anlamamız daha kolay olur.

1-Eğer açık renkli bir kaşığa veya suni yeme balık vurmuyorsa hemen rengini bir ton koyu renk ile değiştirin.

2-Hedeflediğiniz avın büyüklüğüne göre de yemin büyüklüğünü veya kaşık ölçüsünü ayarlayın. Unutmayın su içinde nesneler olduğundan daha büyük gözükeceğini ilk etkende söylemiştik.

3-Çok güneşli veya sıcak havalarda koyu, mat ve donuk renkleri tercih edin. Fazla parlaklık özellikle sığ sularda küçük avları ürkütür.

4-Soğuk veya karanlık sularda veya gece gökyüzünde ayın olduğu avlarda veya bulutlu ışığın az olduğu havalarda; beyaz veya parlak (metal veya fosforik) ve de büyük (geniş) yem kullanın. Suyun sıcaklığı ve ışık arttıkca, parlaklık ve ölçüsünü (boyutunu) azaltın rengini açın (yeşil, sarı ve kavuniçi).

5-Suyun aynı renginde yem ve aparatlarını kullanmayın suyun içinde kamufile olur ve avın dikkatini çekmez. Derin sularda mavi-yeşil (çok açık canlı renk tonlarında) veya mor renk daha iyi bir görüntü verir. Mavi rengi kullanırken dikkat edin suyun rengi ile aynı olmasın.

6-Derin, karanlık sularda veya ayın gökyüzünde olduğu gece avlarında beyaz veya parlak metal suni yemler koyu arka plan içinde av için daha iyi görüntü oluştururlar. Işık kaynağının hiç olmadığı ortamlarda fosforlu veya suni ışık kaynağı olan takımlar kullanılmalıdır.

7-Modern profosyonel balıkçılıkta ağlar mavi veya yeşil renklidir çünkü açık denizlerde ve derin sularda salınan bu takımlar su ve arka plan ile aynı renkte olduğu ve sürüye görünemiyeceği için daha verimli av olanağı sağlarlar. Bazen kırmızı renkli ağlar görürüz bunlar rengi atmış eski ağlardır bunlar yanlızca kirli veya bulanık sığ sularda ekonomik yönden kullanılmaya devam edilir.

8-Önemli bir uyarıda derin sularda kırmızı rengin etkisi. İki etkisi vardır biri iyi biri çok kötü. Önce iyi olanı, normal gün ışığında kırmızı kısa mesafeden göründüğü için köpekbalıkları için görünürlüğü fazla olmayacağından dolayı daha az tehlikelidir, yakalanma şansları azalır. Fakat gece ve ışığın olmadığı ortamlarda bu etki tersine dönüp bu balıkların biyolojik yapılarında olan gece için kızıl ötesi bir algılama (kırmızı ışık üretme) sistemleri devreye giriyor ve bu rengi hemen çok uzun bir mesafeden fark edebiliyorlar.

9-Yüzey balıkları renkleri tamamen görüyorlar. Dip balıkları siyah ve beyazın yansımasını görürler

Bir tam gün içinde, yapay yem renklerinin basitce seçimini aşağıdaki şekilde yapabiliriz.

Sabah: Mavi, pembe,s iyah

Güneş yeni parlamaya paşladığında: Çok açık yeşil ve pembe

Güneş tepedeyken:Yeşil, kırmızı, sarı, portakal; mat renkler.

Güneş çok parlak ise: Kahverengi ve gri

Güneş batarken (gökyüzü kızarık iken): Kırmızı ve portakal; parlak renkler.

Gece dolunayda: Parlak sarı ve gümüşi metal veya koyu renkli parlayan renkler ve siyah veya beyaz etek

Gece zifiri Karanlıkta: Fosfor (mavi, yeşil ve sade tonlar) veya ışıklı yapay yemler.

Derin suda: Mavi ve mor

Orta suda: Yeşil

Bulanık sularda: Siyah, kırmızı ve parlak gümüş

Bu yazı; araştırma, derleme ve bizzati tatbiki tecrübelerim sonucu kendime rehber edindiğim amatörce bir bilgi aktarımı olarak sunulmuştur. Ortam ve koşullara göre önerilen renkler kesin bir  kural olarak algılanmamalıdır. Hal böyle olunca fikir ve yol göstemeye yardımcı olacağı düşünülerek sizlerle paylaşıyorum. Klasik amatör balıkçılık bilgilerinin yanında umarım amatörlük ruhuna modern ve bilimsel bilgi anlamında da öğrenmek isteyenlere ayrıca yardımcı olur. Bilgi paylaşılıp,kaybolmadan sunuldukca değerlidir.

Saygılarım Ve Sevgilerimle,

Nasuhi Albulak