Filtrasyon Nedir? Makale

Filtrasyon Nedir?
Hobiye yeni başlayan bir çok kişi akvaryum filtrasyonunu bir süzme işlemi gibi görmektedir. Yani suyun sünger gibi maddelerin içinden süzülerek, suda kirlilik yaratan partiküllerin süngere hapsedilmesi olarak tanımlar. Halbuki filtrasyon bundan çok daha fazlasıdır ve akvaryum gibi kapalı ekosistemlerin akciğeri ve kalbidir.

Peki sözlük filtrasyonu nasıl tanımlıyor
Suda çözünmeyen kum, kil ve tortu gibi katı maddeleri fiziksel olarak arıtmak; su içerisinde tat, koku ve renk olarak açığa çıkan organik maddeleri kimyasal olarak arıtmak; bu arıtım aşamalarıyla suyu tortusuz, renksiz ve berrak bir görünüme kavuşturma işlemlerine filtrasyon denir.

Filtrasyon kabaca 3’e ayrılır:

Mekanik Filtrasyon

Filtre Elyafı
Filtre Elyafı
Mekanik filtrasyon gözle görebildiğimiz partiküllerin filtre malzemesine hapsedilmesidir. Böylece suda gözümüzü rahatsız eden ve serbest yüzen partiküllerden kurtuluruz. Mekanik filtrasyon için tankınızın büyüklüğüne ve filtrasyon alanınıza göre mekanik filtrasyon malzemeleri kullanabilirsiniz. Hatta büyük partikülleri tutacak iri gözenekli filtre malzemeleri, ardından daha küçük partikülleri tutacak filtre malzemeleri şeklinde filtrenizin içine suyun çıkış yönüne doğru filtre malzemeleri ekleyerek filtrenizin tıkanmasını engelleyebilir ve/veya filtre temizlik sürenizi uzatabilirsiniz. Hobide genel olarak kullanılan en ince mekanik filtrasyon malzemesi ile filtre elyafıdır.

Kimyasal Filtrasyon

Zeolit Taşı
Zeolit Taşı
Kimyasal filtrasyon tankınızdaki canlılara zararlı olan gazların filtre malzemesi içine hapsedilip tanktan uzaklaştırılması işlemidir. Genellikle ilaç tedavisinden sonra uygulanması tavsiye edilir. En yaygın bilinen kimyasal filtrasyon malzemeleri karbon kömür ve zeolit taşıdır. Ülkemiz zeolit taşı yönünden zengin olduğu için çok ekonomik fiyatlara temin edilebilmektedir.

Biyolojik Filtrasyon
Biyolojik filtrasyon şüphesiz ki sağlıklı bir akvaryum için en önemli filtrasyon çeşididir. Akvaryumun sağlığı için gerekli yararlı bakteri kültürlerinin popülasyonunu arttıracak her türlü müdahele biyolojik filtrasyonun bir parçasıdır.

Başarılı bir biyolojik filtrasyon için tankımızda bakabildiğimiz kadar yararlı bakteri bulundurmamız gerekiyor. Peki gözümüzle göremediğimiz bu bakterilere nasıl bakacağız.

Her canlı gibi bakteriler de şunlara ihtiyaç duyar:

Su
Hava
Gıda
Barınacak Yer
Peki bakterilerin bu ihtiyaçlarını nasıl karşılayacağız?

Bakterileri Barındırma
Bakteriler bizim gibi evlere odalara ihtiyaç duymazlar. Tutunabildikleri her yerde yaşarlar. Bu da bol bakteri bulundurabilmemiz için yüzey alanına ihtiyaç duyduğumuz anlamına gelir. Misket büyüklüğünde bir taş parçası da aslında bir bakteri yuvasıdır. Biz şimdilik bu taş üzerinde 1 adet bakterinin yaşadığını varsayalım. İki adet bakteri barındırmak için bu taşlardan 2 tanesine ihtiyacımız olacak. Peki daha çok yararlı bakteri bakabilmek için ne yapacağız? Elbette tankımızı taş ile doldurmayacağız.

Lav Kayası
Lav Kayası
Şimdi sıradan misket büyüklüğünde taş yerine elinize bir lav taşı olduğunu düşünün. Lav taşını elinize aldığınızda üzerinde bir sürü delik ve tünel olduğunu görebilirsiniz. Bu da taşın yüzey alanını arttırır. Hatta içerisinde de hava boşluğuna sebep olan bu mikro tüneller vardır ve bu yüzden lav taşı oldukça hafif bir taştır. Bu da taşın yüzey alanını arttır ve bu taşın üzerinde daha da fazla yararlı bakteri kültürü yaşayabilir.

Lav taşı gibi filtrasyona faydalı doğal malzemelerin yanında bir de firmaların ürettiği sentetik daha fazla yüzey alanına sahip filtre malzemelerini filtrenizin içine ekleyerek bakterilerinize daha fazla yaşam alanı açabilirsiniz. Bu sentetik filtre malzemelerinden başlıcaları Eheim Ehfi Substrate ve Seachem Purigen’dir. Ekonomik bir seçim olarak da seramik filtre halkaları kullanılabilir.

Ayrıca tankınızın zeminindeki kum da bakteriler için büyük bir yaşam alanıdır. Eğer tankınızı yeni kuruyorsanız kumda bakteri kolonizasyonu için toz bakteri kültürü; serbest su kolonu ve filtrede bakterilerin kolonileşmesi için ise steril sıvı bakteri kültürü kullnarak biyolojik döngüyü oturtmak için hızlı ve iyi bir başlangıç yapabilirsiniz.

Bakterileri Beslemek
Tankınızdaki bakteriler canlılarınızın ürettiği organik atıklarla beslenirler. Ancak bu besin yeterli gelmediği zamanlarda bakteri popülasyonu gerilemeye başlayabilir. Bunun önüne geçmek için tankınıza bakteri besini ekleyebilirsiniz. Bakterileriniz amonyağınızı nitrite, nitritinizi de nitrata çevirirler. Bu nitrat bitkileriniz tarafından gübre olarak kullanılır. Böylece azot döngüsü tamamlanmış olur. Tankınız bitkili olsun veya olmasın farketmez, bu döngünün çıktısı olarak yine de organik atıklar suyunuzda oluşacaktır. Bu atıkları su değişimleri ile tankınızdan uzaklaştırmanız gereklidir.

Bakteriler için Oksijen

Hava Taşı
Hava Taşı
Yararlı bakteriler aerob bakterilerdir. Yani suda çözünmüş oksijene ihtiyaç duyarlar. Peki tankınızı nasıl havalandırmalısınız.

Çoğumuz hava taşları veya hava duvarları ile suyu fokurdatmayı havalandırma olarak düşünürüz. Evet hava taşı kullanmak akvaryumu havalandırma yöntemlerinden biridir, ancak bu işlemin nasıl gerçekleştiğini anlamamız gerekiyor.

Suda biriken gazların atmosfere salınması ve yine atmosferdeki gazların suda erimesi yani gaz alışverişi tanımı aslında bence havalandırmanın tanımı için çok daha uygun. Peki doğada hava taşı olmayan sular nasıl havalanıyor? İlk aklınıza gelen herhalde akarsularda oluşan dalgalar olsa gerek. Bahsettiğimiz bu gaz alışverişi işleminin önündeki tek engel su yüzeyidir. Su yüzeyi temiz ve hareketli oldukça tankınız havalanıyor demektir. Akarsularda ve denizlerde dalgaların suyu havalandırması da bu şekilde olur.

Petrol taşıyan tankların kaza sonucu denize akıttıkları petrol sucul yaşamı böyle öldürüyor aslında. Yani su yüzeyini kaplayıp, gaz alışverişini sonlandırıp resmen sucul yaşamı boğuyor.

Peki su yüzeyinizi nasıl temiz ve hareketli tutacaksınız?
Öncelikle su yüzeyinizde yağ oluşumuna engel olmaya çalışın. Yağ içerikli kalitesiz balık yemleri kullanmayın. Yine aşırı yemleme de su yüzeyinde yağlanmaya sebep olacaktır. Yemleme miktarınızı balıklarınızın 5 dakika içinde tüketebileceği miktarda günde 2-3 kez olmak üzere ayarlayın.

Bunun haricinde filtrenizin çıkış borusu veya aparatını su yüzeyine yakın bir mesafede tutun. Lily Pipe gibi aparatlarla su yüzeyinizi daha iyi hareketlendirebilirsiniz. Bununla birlikte, su yüzeyini sürekli temiz tutulması için Surface Skimmer (Yüzey Emici) filtreler de kullanabilirsiniz.

Klor balıklarınız için zararlı olduğu kadar yararlı bakteri kültürleriniz için de zararlıdır. Bu yüzden filtre malzemenizi musluk suyu ile değil, kesinlikle akvaryumdan çekeceğiniz su ile temizleyin ve tankınıza direkt musluk suyu eklemeyin. Su değişimi için kullanacağınız suyu en az 24-48 saat bekleterek klorunun uçmasını sağlayın.

Böylece yararlı bakterilerinizin su, gıda, hava ve barınma ihtiyacınızı giderdiğinizde bakteriler kendiliğinden üreyecektir. Ayrıca bakteri besini ile bakterilerinizi beslemeye devam edin. Böylece sağlıklı bir biyolojik döngüye ulaşacaksınız.
Rıza sırman[EDIT]Osmanlı🇹🇷,2020-03-24 06:17:45[/EDIT]

Merhaba,
Hobiye yeni başlıyorum. Faydalı bilgileriniz için teşekkür ederim.
Dış filtre İç filtre pipo ve sump sistem farkları + - leri nelerdir ? bu konu forumda var mı ? henüz bulamadım ama bilginiz varsa sevinirim.