Hava Motoru Tartışmasına Son noktayı kim

 

Su  ya da herhangi bir sivi temasta oldugu gaz ortamiyla madde alisverisi icerisindedir. Bizim üzerinde tartistigimiz durumda madde alisverisi akvaryum suyu ve hava arasindadir. Bu alisveris sadece temasin oldugu noktalardan yani sivi/gaz arayüzeyinden olur. Ancak sivi yüzeyi gaz ortamindan belirli maddeleri (bu durumda Oksijen) absorbe ettikce, yüzeye tutunan oksijenin suyun ic kisimlarina dogru difüzyonu kisitli oldugundan yüzey bir süre sonra doyuma ulasacak, yani su molekülleri arasinda havadan alinan oksijeni hapsedecek odaciklar tamamen isgal edilmis olacaktir. Böylece disaridan daha fazla oksijen alimi saglanamaz. Suda cözünmüs olan oksijenin ic kisimlara difüzyon yoluyla ulasmasi normal sartlar altinda (atmosfer basinci ve 25 C de) göreceli yavas oldugu icin, statik kalan suda oksijen hemen hemen sadece yüzeyde olacaktir. Oksijensiz ortamda kalan baliklarin yüzeye cikip solumaya calismasi bundandir. Neticede oksijine doymus yüzeye yakin kisimlarin hizla (baliklariniz mevcut oksijeni tüketmeden) asagilara gönderilmesi ve yüzeye yeni su tabakasinin gelmesinin saglanmasi gerekir. Iste bu noktada su yüzeyinin hareketi önemlidir. Hareket eden su yüzeyi oksijenin havadan alinmasi, suda cözünmesi, alt kisimlara mekanik olarak tasinmasi ve taze, oksijen kapmaya hazir su moleküllerinin yüzeye cikmasini saglar. Böylece islem daha hizli olusur. Ayrica dalgali yüzey, durgun yüzeyden daha fazla alana sahip olacagindan birim zamanda oksijen cözme kapasitesi de artacaktir.

 

Akvaryumunuza yerlestirdiginiz hava pompasi iki sekilde oksijen saglar. Birincisi hava kabarciklarinin su icerisinde asagidan yukariya dogru hareketleri sirasinda hava kabarcigi/su arayüzeyinden oksijen transferidir. (Sunu da dipnot olarak belirteyim ki,  su kabarcigi yüzeye dogru tirmandikca , yüksek basinc altinda gazlar daha fazla cözünecegi icin oksijen transfer hizi lineer olarak azalir. Yani hava tasini ne kadar derine yerlestirirseniz, hem kabarciklariniz daha uzun süre suyla temas edeceginden hem de daha yüksek basinclara maruz kalacagindan daha fazla oksijen cözünmesini saglarsiniz.) Hava tasinin suya hava saglamasinin ikinci yolu ise asagidan gelen hava kabarciginin su yüzeyine ulastiginda patlamasi, yüzeyde hareketlenme olusturmasi ve az önce bahsettigimiz dalgalanmayi ve sirkülasyonu yaratmasidir. Akvaryumunuz örnegin 5 metre derinlik ve 1 m x1 m en ve boyunda degilse -ki sanirim kimsede böyle bir akvaryum yoktur- ikinci durum birinci duruma göre cok daha fazla oksijen cözünmesini saglar. Cünkü bir kabarcigin yüzeyi akvaryumundaki su yüzeyinden cok daha kücüktür.  Yani normal geometriye sahip bir akvaryumda yüzey hareketleri ana oksijen kaynagi olacaktir. Bu bilgiler isiginda hic hava pompasi kullanmadan sadece su yüzeyini dalgalandirarak baliklarinizin ihtiyaci olan oksijeni saglarsiniz. Takacaginiz pompa toplam cözünmüs oksijen miktarini birazcik arttirmanin yanisira havalandirma isi icin dekoratif bir cözüm olur. Unutmayin ki dogada baliklarin yasadigi sular asagidan yukari cikan hava kabarciklariyla degil, yüzey hareketleriyle oksijeni alir ve cözer.

 

Yeri gelmisken bir konuya da ufacik degineyim. Bir cok kisi musluk suyunu akvaryuma katmadan önce cözünmüs klordan arindirmak icin suyu kaynatir. Gazlarin cözünürlügü yüksek sicakliklarda azaldigi icin klorun büyük bir miktari su icinde kalamaz ve ucar gider. Ancak yüksek sicaklikta az cözünürlük kurali bütün gazlar icin gecerlidir. Dolayisiyla kaynattiginiz musluk suyunda artik oksijen de kalmamistir. Bu yüzden sayet suyu kaynattiysaniz akvaryuma koymadan önce ya da koyar koymaz hemen havalandirmaniz gerekir.

 

 

Umarim bu bilgiler yardimci olur.

 

 

 

Hava tasindan yukari dogru yükselen havanin 21% inin oksijen oldugunu biliyoruz. Olusan hava kabarciginin yaklasik iki saniye sonra patladigini düsünürsek bu süre icerisinde bir miktar oksijen mutlaka ama mutlaka cözünür ve suya karisir. Aksini iddia etmek fizik kurallarina aykiridir. Neden suya asla oksijen vermez dediginizi anlayamadim acikcasi. Yalniz cözünen miktar su yüzeyindeki hareketlenme sonucunda cözünen oksijen miktarina oranla neredeyse ihmal edilecek kadar azdir. Bu sebepten hava kabarcigindaki kücülmeyi gözünüzle göremezsiniz. Sonucta ikimizin de mutabik kaldigi sekilde ana mekanizma su yüzeyinden alinan oksijendir. Hava pompasi aslen su yüzeyini dalgalandirarak oksijen kazandirmanin yaninda hava kabarciklarinin su icindeki hareketiyle sadece cok kücük miktarda arti bir katki saglar.

 

Tüm tartismalardan cikarilan sonuc:

 

1. Baliklarin ihtiyaci olan oksijeni saglamak icin su yüzeyinin hareketlendirilmesi sarttir.

2. Hava pompasi su yüzeyini hareketlendirme yöntemlerinden birisidir. Tercih edilme sebebi tamamen dekoratif amaclidir.

 

Sanirim konu bayagi detaylariyla aydinliga kavustu. Katkisi olanlara tesekkürler.

Geceleri hava motorumu kapattığım zaman sabah kalktığımda tüm balıklar 400 metre engelli koşmuşcasına nefes alıp veriyordu.Büyük balıklar dipte küçükler ise yüzeyde hava almaya çalışıyorlardı.Akvaryumum beslediğim balıklara göre küçük olduğu için hava motorumu sadece gündüzleri 4 saat kapatıyorum. Yani 20 saat aralıksız çalışıyor. Ama büyük akvaryumumda olsa mutlaka hava motoru koyarım. Çünkü şuna inanıyorum suda ne kadar fazla oksijen varsa balıklar o kadar neşeli ve sağlıklı oluyor.Geceleri yatarken belki balıklar rahatsız olur diyerek hava motoru çıkışına bağladığım vanayı biraz kısıyorum.

Lisede gördüğüm kimya derslerinden aklımda kalan ise oksijenin azda olsa suda çözüldüğüdür.Tabi bununla birlikte azot vs de suda çözülüyor.

 

Ayrıca aşağıdaki dökümanın ilk 10 satırını paylaşmak isterim.Formülün hemen altında ki cümleye dikkat ediniz.Suda ki karbonlu maddelerin karbondoksite dönüşene kadar ilave edilecek oksijen miktarı diyor. Yani suya verdiğiniz oksijen aynı zamanda su içerisinde ki karbonlu maddelerin de tanktan atılmasına yardımcı oluyor.

Belki düşüncelerim yanlıştır ama ben hava motorundan vazgeçmem arkadaşlar.

 

Gölet ve oksijenle ilgili bir yazı:

Bir gölet oksijen talebini nasıl karşılar? Bu işlem birkaç şekilde olabilir. Su yüzeyindeki atmosferden oksijen transferi, fotosentez, dalga ve rüzgarın oluşturduğu hareket, ve yağmur damlacıkları ile birlikte taşınan oksijen. Yağmur damlacıkları atmosferin içinden geçerken oksijeni de beraberinde toplarlar ve su yüzeyine çarptıkları anda suya bırakırlar.

Su bitkileri ve yosunlar fotosentezin ışık safhası süresince oksijen üretirler. Bununla beraber bitkiler fotosentezin karanlık safhasında yani geceleyin karbondioksit üretirler ve oksijeni tüketirler.

Yüzeydeki sular hava ile temas kurarak oksijenle karışırlar.Gölet yüzey bölgesi rüzgar yada diğer nedenlerle oluşan, yüzey dalga ve dalgacıklarıyla artarsa oksijen transferi de artar.

Oksijen sıkıntısının yaşandığı tipik durumlar ise şunlardır:

-Gece sonu, şafak öncesi
-Bulutlu durgun günler
-Nemin yüksek olduğu sıcak günler
-Göllerdeki besin muhtevası yüksek olduğu zaman
-Kimyasal bir uygulamadan sonra

Kaynak: http://www.snm.com.tr/haberler/haber3.htm

 

 

Fotosentez 2 evreden oluşur; ışık evresi reaksiyonları ve karanlık evre reaksiyonları ya da diğer bir adıyla Calvin devri . Işık evresi reaksiyonlarında ATP ve NADPH2 ve O2 sentezlenirken, karanlık evrede karbondioksit kullanılarak ATP ve NADPH2 glikoz, nişasta vb. maddelere dönüştürülür ve yine açığa oksijen çıkar. Yani Karanlık evre dediğiniz şey aslında fotosentez sürecinde ışığa ihtiyaç duyulmayan evredir ve asıl bu evrede karbondioksit kullanılır ve oksijen üretilir. Bitkilerin solunum evresinde ihtiyaç duydukları oksijen zaten çok değildir ve solunumu hem gece hem de gündüz yaparlar. Gündüz solunumda kendi ürettiği oksijenin bir kısmını kullanırken gece oksijeni dışardan alır.

 

Lakın mutlaka bır ıc veya dıs fıltre calısıyor olmalı.Onların yaptıgı hareketlılık suya gereken oksıjenı zaten verıyor.