Hobihane için sump sistemi
Gönderim Zamanı: 25 Temmuz 2012 12:24
Arkadaşlar merhaba ufak bi hobihane açıçıcam nasip olursa.İlk defa sump denicem hayırlısıyla. Sizlere danışmak istediği sump sistemininde ideal bir oran varmı ? 19adet 112lt 8adet 61lt toplam 2616lt lik bi sistem olucak tek sump mı 2 sump mı yapmalıyım 100cm lik 2adet sump yeterli gelirmi ?. Farklı önerilerinizide merakla bekliyorum herkeze teşekkürler
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 25 Temmuz 2012 13:28
Eğer farklı türler olacaksa, türleri gruplandırıp ona göre sump yapmakta fayda var. Bazı kimseler ortak sump kurarken farklı canlı türlerinin, farklı su değerlerine ihtiyaç duyduğunu unutarak veya önemsemeyerek sump kuruyorlar. Buna dikkat ederseniz ve yeterli pompalama gücüne sahip bir kafa motoruna sahipseniz sorun olmayacaktır.Başarılar.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 26 Temmuz 2012 00:13
[QUOTE=goodpower]Arkadaşlar merhaba ufak bi hobihane açıçıcam nasip olursa.İlk defa sump denicem hayırlısıyla. Sizlere danışmak istediği sump sistemininde ideal bir oran varmı ? 19adet 112lt 8adet 61lt toplam 2616lt lik bi sistem olucak tek sump mı 2 sump mı yapmalıyım 100cm lik 2adet sump yeterli gelirmi ?. Farklı önerilerinizide merakla bekliyorum herkeze teşekkürler[/QUOTE]
alıntıdır....
(Kaynak: http://www.reefkeeping.com Sayı 2003/4, Yazar: Gregory S. Taylor)
Bu yazı dizisi konu hakkında kapsamlı bir kaynak olmasa da -ki bunun için sayfalar dolusu kitap yazılabilir-, amaç tasarlanmaya karar verilen bir sistem için başlangıç noktası oluşturabilmek ve bazı temel noktaları aydınlatabilmektir.
Akvaryumunuz için bir sump tasarlarken, boyut, biçim ve malzeme seçimi ciddi bir biçimde ele alınmalıdır. Bu parametrelerin bazılarını fiziksel sınırlamalar belirlerken bazıları da sisteme ayırabileceğiniz bütçe tarafından belirlenir.
Büyüklük
Büyüklük konusundaki genel kural şudur: “İdeal” sump hacmi = mümkün olduğu kadar büyük. Tabii ki bu kural için bazı gerçekçi sınırlamalar olacaktır. Bu sınırlamalar, normal olarak, sump’ın konulacağı yerin büyüklüğüne bağlıdır.
Sump’ın akvaryum standının altında yer aldığı tipik bir kurulum planlanıyorsa, sump’ın büyüklüğünü standın altındaki kullanılabilir boş alan belirleyecektir. Yeterli alanı hesaplarken (varsa) dış filtre, su soğutucusu gibi ekipmanların kaplayacağı alanı da göz önünde bulundurmayı unutmayınız. Boşluğun içerisine çok fazla ekipman doldurmaktan kaçınınız. Mümkünse sump etrafında, müdahalelerde kolaylık olması bakımından, bir miktar boşluk bırakmaya çalışınız. Çalışılması zor bir konumda olan ekipmanların, küçük problemlerin halledilmesine engel olacağın veya zorluk çıkaracağını, bunun da daha büyük problemlerin ortaya çıkmasına veya gereksiz arızalara neden olabileceğini aklınızdan çıkarmayınız.
“Daha büyük = daha iyi” her zaman geçerli olmayabilir. Bu kural her ne kadar kabul edilse de, göz önünde bulundurulması gereken başka parametreler de vardır. Bir önceki makalede sistemdeki su miktarının arttırılmasının faydalarından bahsetmiştim. Ancak, bunun ufak da olsa zararları olabileceği de akıldan çıkarılmamalıdır. Daha fazla su hacmi aynı zamanda daha büyük veya daha güçlü ekipman anlamına da gelir; ısıtıcı, soğutucu, protein toplayıcıları ve UV sterilizatörleri gibi. Bu durumda maliyet, projenin boyutlarını belirleyen bir etken olarak karşımıza çıkar.
En önemli düşünce, “sump’ın akvaryumu idare edebilecek kadar büyük olması”dır. Bu açıdan iki önemli nokta vardır. Birincisi, sump, pompa(lar) kapalı olduğunda tanktan akacak suya taşma olmadan yetecek kadar olmalıdır. Bu durum, Şekil 1’deki animasyonda görülmektedir.
Şekil 1. Dönüş pompası çalışmadığında tankta overflow’dan daha yukarıda olan su sump’a taşmaya başlar. Sump’ın ana tanktan taşacak su miktarına yetecek büyüklükte olduğundan emin olunuz. Animasyon: Greg Taylor.
Bu yüzden, sistem çalışırken sump hiçbir zaman tam dolu olmayacak kadar büyük olmalıdır. Aynı zamanda, sump, bir önceki makalede anlatılan faydaları sağlamaya yetecek ve gürültü ve istenmeyen köpükleşmeyi önleyecek kadar da su içermelidir. Akvaryum boyutuna bağlı olarak ana tanktan akan suyu taşma olmadan kaldırabilecek sump boyutunun hesabı için aşağıdaki link kullanılabilir.
http://reefcentral.com/calc/sump.php
(ç.n.: Üst kısımda bulunan kutulara sırasıyla tank uzunluğu, tank genişliği ve overflow üzerinde kalan su yüksekliğini inç cinsinden giriniz (1 inç = 2.54 cm). Overflow üzerinde kalan su yüksekliği için herhangi bir değer düşünemiyorsanız emniyetli bir değer olarak 2 girebilirsiniz. Alt kısımdaki kutuya ise (opsiyonel) sump’tan saatte geçen su miktarını galon/saat cinsinden giriniz (1 galon = 3.785412 litre). Sadece ilk bölümü doldurduğunuzda taşmayı karşılayabilecek sump boyutu, her iki bölümü de doldurduğunuzda buna ek olarak önerilen minimum sump boyutu hesaplanacaktır.)
Boyut ve Şekil
Genel olarak sump’ın şekli kritik bir faktör değildir, ancak yine de üzerinde düşünülmesi gereken konular vardır. Akvaryumdan sump’a su girişi, suyun sump’tan akvaryuma geri pompalandığı kısımdan mümkün olduğunca uzak olmalıdır. Bu, sump’taki su değişimini maksimum düzeye çıkaracak ve tanka geri gönderilen köpük miktarını en aza indirecektir. Bu konuya daha ayrıntılı olarak değinilecektir. Sump içerisinde bulunan ekipmana erişimde bir sorun yaşanmadığı sürece yüksek bir sump seçmek iyidir. Örneğin tüm sistemi bozmadan bir köpük toplayıcısı sump’tan çıkarılamıyorsa, sump’ın boyutları bu durum önlenecek şekilde seçilmelidir. Genel bir kural olarak sump, mevcut boşluğa sığabilecek, ama yine de gerektiğinde içerisindeki tüm ekipmana rahatlıkla müdahale edilebilecek boyut ve şekilde olmalıdır.
Malzeme
Malzeme seçimi, belki de en önemli karardır. Bir sump, yüzlerce dolar fiyatlı el yapımı akrilik bir tank olabileceği gibi, her yerde rahatlıkla bulunabilen 5 $’lık plastik bir kova da olabilir. Her birisinin kendine has maliyeti ve faydaları vardır. Kararı zorlaştıran da budur. Aşağıda her bir malzemeyi, herhangi bir sıra gözetmeksizin ayrıntılı olarak inceleyelim.
Plastik Kaplar
Plastik kaplar, bu işin hesaplı yönünü oluşturur. Bu kaplardan yapılan sistemler ile daha pahalı akrilik sistemler arasında performans açısından pek de bir fark olmayacaktır. Bu yönde seçim yaparken, metal aksamı olmayan kaplardan yana tercih kullanmak çok önemlidir. Metal parçalar zamanla korozyona maruz kalır ve akvaryum suyuna istenmeyen zehirli bileşiklerin karışmasına neden olurlar. Bazı durumlarda uygun ebatta bir kap bulmak zor olabilir, ancak 500-600 litrenin altındaki akvaryumlar söz konusuysa bu oldukça enderdir.
Bu seçeneği seçmiş olmanın en güzel özelliği, sump kullanılamaz olduğunda değiştirilmesinin oldukça ucuza mal olmasıdır. Böyle bir durumla karşılaşıldığında güvence olması açısından aynı kaptan bir tane de yedek bulundurulması iyi olur.
Plastik kap kullanmanın bir diğer güzelliği ise borular için gerekebilecek delme /kesme işlemlerinin oldukça kolay olmasıdır. Bu da yeni başlayan bir hobicinin işini oldukça kolaylaştırır. Ancak ince plastikten oluşan yapı, haliyle hasarlara daha müsaittir.
Şekil 2. Sump olarak kullanılan plastik bir kap. Resmin sağ üst köşesinde boru yerleşimleri açıkça görülüyor. Resim: Cameron Coe.
Akrilik Sump veya Islak/Kuru Filtre
Akrilik, bir sump için iyi bir malzemedir; delmesi ve çalışması kolaydır, gerektiği gibi işlenmişse sağlamdır ve berrak bir görünümü vardır. Gerekli boyut ve şekilde imal edilebildiği için akrilikten yapılma sump’lar mevcut boşluğa tam sığacak şekilde oluşturulabilirler. Ayrıca nispeten daha ucuzdurlar. Öte yandan, kendiniz yapamasanız bile bu işi yapacak birileri mutlaka bulunur. Ancak bu durumda akrilik sump, ucuz bir alternatif olmaktan çıkabilir.
Islak/kuru filtreler, içerisinde biyolojik filtrasyon malzemesinin (bio-medya) hazır olarak bulunduğu bir bölmeye sahip bir sump’tan başka bir şey değildirler. Eğer biyolojik filtrasyon için canlı kaya veya canlı kum kullanılacaksa biyo-materyalin bir faydası olmayacaktır, bu yüzden çıkarılmalıdırlar. Islak/kuru filtreler, sadece balık bulunan sistemlerde amonyak ve nitrit mücadelesi için mükemmel araçlardır. Ancak reef sistemlerinde çok önemli olan nitrat konusunda çok verimli değildirler.
Akrilik, tasarıma bölmeler ve ayırıcılar ilave edilmesi gibi işlerde kullanılması çok kolay bir malzemedir. Akrilikle çalışmak konusunda ipuçları için aşağıdaki linkte verilen yazıya başvurulabilir.
http://reefkeeping.com/issues/2002-04/jg/index.htm
Şekil 3. İyi bir tasarıma sahip, el yapımı bir sump. Akrilik bir sump, boş bir kutu gibi basit olabilir. Ancak, kolaylıkla ekstra özellikler ekleyebilirsiniz. Resim: Chuck Fiterman.
Cam Akvaryumlar
Ana tank olarak standart cam bir akvaryum kullanmaya ek olarak birçok insan, standart bir akvaryumu sump olarak kullanmayı tercih etmektedir. Bunlar oldukça el alındadır ve doğru yapılırsa çok kolay ve temiz bir kurulum sağlarlar. Duruma bağlı olarak çok ucuz veya çok pahalı bir alternatif olabilirler. Örneğin ben, ~120 litrelik reef tankım için ~40 litrelik bir tank kullanıyorum. Maliyeti 10 $’dan daha azdı ve akvaryum standının içerisine mükemmel bir şekilde uydu. Öte yandan, bir arkadaşım ~450 litrelik bir tankı ~1200 litrelik akvaryumu için sump olarak kullanıyor, ancak ~450 litrelik tankın 300 $’lık maliyetine bakılırsa bunun ekonomik bir çözüm olmadığı çok açık.
Cam bir sump seçerken göz önünde bulundurulması gereken bir diğer nokta, sump’a delik delmek gerektiğinde karşılaşılan zorluktur. Ancak su sirkülasyonu için submers bir su pompası kullanılacaksa delik delmeye gerek kalmayacaktır. Cam bir tankta delik açmak, plastik veya akrilikten daha zor olmasına rağmen, eğer doğru ekipman kullanılırsa ve kırılgan camı delmeye sinirleriniz dayanabilecekse çok büyük efor sarfetmeden de bunu yapabilirsiniz.
Şekil 4. Sump olarak kullanılmakta olan ü 120 litrelik standart akvaryum tankı. Resim: Skip Attix.
Görüldüğü gibi her bir malzemenin seçimi için bir çok iyi nokta vardır. Bahsedilen kriterler göz önüne alınarak sisteme her açıdan en uygun malzemeyi seçmek, kullanıcıya bağlıdır.
alıntıdır....
(Kaynak: http://www.reefkeeping.com Sayı 2003/4, Yazar: Gregory S. Taylor)
Bu yazı dizisi konu hakkında kapsamlı bir kaynak olmasa da -ki bunun için sayfalar dolusu kitap yazılabilir-, amaç tasarlanmaya karar verilen bir sistem için başlangıç noktası oluşturabilmek ve bazı temel noktaları aydınlatabilmektir.
Akvaryumunuz için bir sump tasarlarken, boyut, biçim ve malzeme seçimi ciddi bir biçimde ele alınmalıdır. Bu parametrelerin bazılarını fiziksel sınırlamalar belirlerken bazıları da sisteme ayırabileceğiniz bütçe tarafından belirlenir.
Büyüklük
Büyüklük konusundaki genel kural şudur: “İdeal” sump hacmi = mümkün olduğu kadar büyük. Tabii ki bu kural için bazı gerçekçi sınırlamalar olacaktır. Bu sınırlamalar, normal olarak, sump’ın konulacağı yerin büyüklüğüne bağlıdır.
Sump’ın akvaryum standının altında yer aldığı tipik bir kurulum planlanıyorsa, sump’ın büyüklüğünü standın altındaki kullanılabilir boş alan belirleyecektir. Yeterli alanı hesaplarken (varsa) dış filtre, su soğutucusu gibi ekipmanların kaplayacağı alanı da göz önünde bulundurmayı unutmayınız. Boşluğun içerisine çok fazla ekipman doldurmaktan kaçınınız. Mümkünse sump etrafında, müdahalelerde kolaylık olması bakımından, bir miktar boşluk bırakmaya çalışınız. Çalışılması zor bir konumda olan ekipmanların, küçük problemlerin halledilmesine engel olacağın veya zorluk çıkaracağını, bunun da daha büyük problemlerin ortaya çıkmasına veya gereksiz arızalara neden olabileceğini aklınızdan çıkarmayınız.
“Daha büyük = daha iyi” her zaman geçerli olmayabilir. Bu kural her ne kadar kabul edilse de, göz önünde bulundurulması gereken başka parametreler de vardır. Bir önceki makalede sistemdeki su miktarının arttırılmasının faydalarından bahsetmiştim. Ancak, bunun ufak da olsa zararları olabileceği de akıldan çıkarılmamalıdır. Daha fazla su hacmi aynı zamanda daha büyük veya daha güçlü ekipman anlamına da gelir; ısıtıcı, soğutucu, protein toplayıcıları ve UV sterilizatörleri gibi. Bu durumda maliyet, projenin boyutlarını belirleyen bir etken olarak karşımıza çıkar.
En önemli düşünce, “sump’ın akvaryumu idare edebilecek kadar büyük olması”dır. Bu açıdan iki önemli nokta vardır. Birincisi, sump, pompa(lar) kapalı olduğunda tanktan akacak suya taşma olmadan yetecek kadar olmalıdır. Bu durum, Şekil 1’deki animasyonda görülmektedir.
Şekil 1. Dönüş pompası çalışmadığında tankta overflow’dan daha yukarıda olan su sump’a taşmaya başlar. Sump’ın ana tanktan taşacak su miktarına yetecek büyüklükte olduğundan emin olunuz. Animasyon: Greg Taylor.
Bu yüzden, sistem çalışırken sump hiçbir zaman tam dolu olmayacak kadar büyük olmalıdır. Aynı zamanda, sump, bir önceki makalede anlatılan faydaları sağlamaya yetecek ve gürültü ve istenmeyen köpükleşmeyi önleyecek kadar da su içermelidir. Akvaryum boyutuna bağlı olarak ana tanktan akan suyu taşma olmadan kaldırabilecek sump boyutunun hesabı için aşağıdaki link kullanılabilir.
http://reefcentral.com/calc/sump.php
(ç.n.: Üst kısımda bulunan kutulara sırasıyla tank uzunluğu, tank genişliği ve overflow üzerinde kalan su yüksekliğini inç cinsinden giriniz (1 inç = 2.54 cm). Overflow üzerinde kalan su yüksekliği için herhangi bir değer düşünemiyorsanız emniyetli bir değer olarak 2 girebilirsiniz. Alt kısımdaki kutuya ise (opsiyonel) sump’tan saatte geçen su miktarını galon/saat cinsinden giriniz (1 galon = 3.785412 litre). Sadece ilk bölümü doldurduğunuzda taşmayı karşılayabilecek sump boyutu, her iki bölümü de doldurduğunuzda buna ek olarak önerilen minimum sump boyutu hesaplanacaktır.)
Boyut ve Şekil
Genel olarak sump’ın şekli kritik bir faktör değildir, ancak yine de üzerinde düşünülmesi gereken konular vardır. Akvaryumdan sump’a su girişi, suyun sump’tan akvaryuma geri pompalandığı kısımdan mümkün olduğunca uzak olmalıdır. Bu, sump’taki su değişimini maksimum düzeye çıkaracak ve tanka geri gönderilen köpük miktarını en aza indirecektir. Bu konuya daha ayrıntılı olarak değinilecektir. Sump içerisinde bulunan ekipmana erişimde bir sorun yaşanmadığı sürece yüksek bir sump seçmek iyidir. Örneğin tüm sistemi bozmadan bir köpük toplayıcısı sump’tan çıkarılamıyorsa, sump’ın boyutları bu durum önlenecek şekilde seçilmelidir. Genel bir kural olarak sump, mevcut boşluğa sığabilecek, ama yine de gerektiğinde içerisindeki tüm ekipmana rahatlıkla müdahale edilebilecek boyut ve şekilde olmalıdır.
Malzeme
Malzeme seçimi, belki de en önemli karardır. Bir sump, yüzlerce dolar fiyatlı el yapımı akrilik bir tank olabileceği gibi, her yerde rahatlıkla bulunabilen 5 $’lık plastik bir kova da olabilir. Her birisinin kendine has maliyeti ve faydaları vardır. Kararı zorlaştıran da budur. Aşağıda her bir malzemeyi, herhangi bir sıra gözetmeksizin ayrıntılı olarak inceleyelim.
Plastik Kaplar
Plastik kaplar, bu işin hesaplı yönünü oluşturur. Bu kaplardan yapılan sistemler ile daha pahalı akrilik sistemler arasında performans açısından pek de bir fark olmayacaktır. Bu yönde seçim yaparken, metal aksamı olmayan kaplardan yana tercih kullanmak çok önemlidir. Metal parçalar zamanla korozyona maruz kalır ve akvaryum suyuna istenmeyen zehirli bileşiklerin karışmasına neden olurlar. Bazı durumlarda uygun ebatta bir kap bulmak zor olabilir, ancak 500-600 litrenin altındaki akvaryumlar söz konusuysa bu oldukça enderdir.
Bu seçeneği seçmiş olmanın en güzel özelliği, sump kullanılamaz olduğunda değiştirilmesinin oldukça ucuza mal olmasıdır. Böyle bir durumla karşılaşıldığında güvence olması açısından aynı kaptan bir tane de yedek bulundurulması iyi olur.
Plastik kap kullanmanın bir diğer güzelliği ise borular için gerekebilecek delme /kesme işlemlerinin oldukça kolay olmasıdır. Bu da yeni başlayan bir hobicinin işini oldukça kolaylaştırır. Ancak ince plastikten oluşan yapı, haliyle hasarlara daha müsaittir.
Şekil 2. Sump olarak kullanılan plastik bir kap. Resmin sağ üst köşesinde boru yerleşimleri açıkça görülüyor. Resim: Cameron Coe.
Akrilik Sump veya Islak/Kuru Filtre
Akrilik, bir sump için iyi bir malzemedir; delmesi ve çalışması kolaydır, gerektiği gibi işlenmişse sağlamdır ve berrak bir görünümü vardır. Gerekli boyut ve şekilde imal edilebildiği için akrilikten yapılma sump’lar mevcut boşluğa tam sığacak şekilde oluşturulabilirler. Ayrıca nispeten daha ucuzdurlar. Öte yandan, kendiniz yapamasanız bile bu işi yapacak birileri mutlaka bulunur. Ancak bu durumda akrilik sump, ucuz bir alternatif olmaktan çıkabilir.
Islak/kuru filtreler, içerisinde biyolojik filtrasyon malzemesinin (bio-medya) hazır olarak bulunduğu bir bölmeye sahip bir sump’tan başka bir şey değildirler. Eğer biyolojik filtrasyon için canlı kaya veya canlı kum kullanılacaksa biyo-materyalin bir faydası olmayacaktır, bu yüzden çıkarılmalıdırlar. Islak/kuru filtreler, sadece balık bulunan sistemlerde amonyak ve nitrit mücadelesi için mükemmel araçlardır. Ancak reef sistemlerinde çok önemli olan nitrat konusunda çok verimli değildirler.
Akrilik, tasarıma bölmeler ve ayırıcılar ilave edilmesi gibi işlerde kullanılması çok kolay bir malzemedir. Akrilikle çalışmak konusunda ipuçları için aşağıdaki linkte verilen yazıya başvurulabilir.
http://reefkeeping.com/issues/2002-04/jg/index.htm
Şekil 3. İyi bir tasarıma sahip, el yapımı bir sump. Akrilik bir sump, boş bir kutu gibi basit olabilir. Ancak, kolaylıkla ekstra özellikler ekleyebilirsiniz. Resim: Chuck Fiterman.
Cam Akvaryumlar
Ana tank olarak standart cam bir akvaryum kullanmaya ek olarak birçok insan, standart bir akvaryumu sump olarak kullanmayı tercih etmektedir. Bunlar oldukça el alındadır ve doğru yapılırsa çok kolay ve temiz bir kurulum sağlarlar. Duruma bağlı olarak çok ucuz veya çok pahalı bir alternatif olabilirler. Örneğin ben, ~120 litrelik reef tankım için ~40 litrelik bir tank kullanıyorum. Maliyeti 10 $’dan daha azdı ve akvaryum standının içerisine mükemmel bir şekilde uydu. Öte yandan, bir arkadaşım ~450 litrelik bir tankı ~1200 litrelik akvaryumu için sump olarak kullanıyor, ancak ~450 litrelik tankın 300 $’lık maliyetine bakılırsa bunun ekonomik bir çözüm olmadığı çok açık.
Cam bir sump seçerken göz önünde bulundurulması gereken bir diğer nokta, sump’a delik delmek gerektiğinde karşılaşılan zorluktur. Ancak su sirkülasyonu için submers bir su pompası kullanılacaksa delik delmeye gerek kalmayacaktır. Cam bir tankta delik açmak, plastik veya akrilikten daha zor olmasına rağmen, eğer doğru ekipman kullanılırsa ve kırılgan camı delmeye sinirleriniz dayanabilecekse çok büyük efor sarfetmeden de bunu yapabilirsiniz.
Şekil 4. Sump olarak kullanılmakta olan ü 120 litrelik standart akvaryum tankı. Resim: Skip Attix.
Görüldüğü gibi her bir malzemenin seçimi için bir çok iyi nokta vardır. Bahsedilen kriterler göz önüne alınarak sisteme her açıdan en uygun malzemeyi seçmek, kullanıcıya bağlıdır.
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
Gönderim Zamanı: 29 Temmuz 2012 03:59
Cem ve volkan abi çok teşekkür ederim bilgilendirmeniz için çok saolun
Üye imzalarını sadece giriş yapan üyelerimiz görebilir
