Yosun İle Mücadele

Yosun çoğu hobicinin akvaryumunda bulunan veya bulunmuş bir problemdir. Bildiğim kadarı ile ilk önce basit, sonra orta düzey bilgi vermeye çalışacağım.

Basit olarak yosun akvaryumunuzdaki kirliliğe verilen tepkidir. Nitrat ve fosfat başta olmak üzere makro ve mikro elementler suda biriktiğinde bunu kullanan canlılar suda rahatlıkla çoğalmaya başlar. Bunlardan birisi de yosundur. Yosun musluk suyundan, yeni balığın suyundan hatta havadan bile gelebilir, Amerikan filmlerindeki gibi steril karantina bölgesi yapmadıkça yosunun gelmesini engellemek mümkün değildir.

Örnek vermek gerekirse yosun insanın ateşinin yükselmesi gibidir. Nasıl hastalık anında vücut ateşi yükseltip bakterileri öldürmeye çalışıyorsa, yosun da nitrat ve fosfat artışında artıp sistemi temizlemeye çalışır. Su değiştirme şansı olmayan, su kıtlığı yaşanan yerlerde iyi bir su arıtma görevlisidir. Ancak göz zevkimizi bozduğu, bitkilerin üzerini kaplayıp fotosentezi engellediği ve sağlıklı bir tankta fazla bulunmaması gerektiği için ondan kurtulmak isteriz.

Çok balığınız varsa sık su değişimi yapmalı, yosun üremesini de vatoz gibi canlılarla kontrol altına almalısınız. Balık sayısı dolayısıyla da yemleme yosun oluşumunda en önemli etkenlerdendir.

Yosun fotosentez yapıp kendi besinini kendisi üretir. Bildiğimiz gibi karbondioksit ve su besin için yeterlidir ve bu iki bileşiği akvaryumdan ayrı düşünmek imkansızdır. Şekerini böyle üretse de yapı taşlarını oluşturmak, büyümek ve üremek için azota ve fosfata ihtiyacı vardır. Bunu da balık ve yem artıklarından alır. O zaman yosunu tam olarak yok etmek mümkün değildir diyebiliriz. Neyse ki yosunu tam olarak yok edemesek de görünmeyecek düzeyde bastırabiliriz.

Öncelikle yosun (özellikle de sakal yosunu gibi uzun yosunlar) mümkün olduğunca elle toplanmalıı daha sonra diğer yollara devam edilmelidir. Nitrat ve fosfatı su değişimi dışında bitki ile de kontrol altında tutmak mümkündür. Bitkiler yosunlardan daha gelişmiş olduklarından nitrat ve fosfatı tüketmede onlardan daha iyidirler ve yosunlar bitkilerle rekabet edemez. Ancak tabi eğer 1 tane av varsa, sırtlan aslanın avını çalamaz, ancak av çoksa herkese yeter. Bu gibi aşırı nitratlı durumlarda bitkiler yosunları azaltmaya yaramaz. Bitkiler ve yosun yiyici balıklar kontrol içindir, fazla yosunun çözüm için değil. Fazla yosunun çözümü su değişimi, suda dağılmayan kaliteli yem, az balık ve yeni kurulan sistemin oturmasına sabır gösterip hemen canlı eklememek, eklemeyi de yavaş yapmaktır.

Fazla yosunu balıkla çözmeye çalışmak şöyle sonuçlar doğurur:
Bir yosun türünü balık yer ve tankta yenilen yosun türüne baskın gelemeyen ancak o ölünce ortaya çıkıp beslenebilen bir yosun türü çıkar, balık belki onu da yer, belki yemediği bir yosun türüdür. Bu değişim balığın yemediği yosun türünün artışına kadar gider. Eğer şansınız varsa siyah fırça yosunu (aslında kırmızı yosun olarak adlandırılırlar) akvaryumunuza hiç uğramamıştır. O yosunu ancak genç SAE ler açken yiyebiliyor.

Piyasadaki yosun önleyicilerin pek çoğu fosfat bağlayıcıdır, H2O2 de iyi bir yosun öldürücüdür ancak balıklar için de oturmuş sistem için de çok risklidir. Fosfat dışında silkat gibi musluk suyuyla gelen yabancı maddeler de yosun konusunda tetikleyicidir. İmkan varsa R/O suyu bunların ilk kurulumda tanka eklenmesi engeller.

Balıklı tankta kullanılacak bitki gübrelerinde nitrat ve fosfat olmamasına özen gösteriniz.

Işığın yosuna fazla etken olduğunu düşünmüyorum. Işığı söndürürseniz belki yosunlar ölür ancak nitrat-fosfat probleminiz devam ediyordur. Yani ilk verdiğim örnek gibi ateşi belki ateş düşürücü ile düşürürsünüz ancak hala hastasınızdır Bu durumda yosunu ışığa bağlamak bana pek gerçekçi gelmiyor. Gerçi eskiyen florasanlar renk verebilme yetilerinin bir kısmını kaybederek veya değişime uğratarak muhtemelen bitkilerin faydalanmadığı ancak bazı yosun türlerinin faydalandığı bir hal alıyorlar.

Unuttuklarım, eksiklikler ve/veya hatalar varsa düzeltirseniz sevinirim.

Saygılar,

Bilgiler için teşekkürler,fakat ben tropheus beslediğim için yosunu seviyorum...

Çok faydalı''her tanka lazım'' bilgiler..

O akvaryumuna siyah fırça yosun uğrayan şanssız benim sanırım.Elimle mümkün olduğunca topluyorum ama pek işe yaramıyor.

Çok önemli bilgiler.Teşekkürler Refet abi...yigit kocbay2008-07-18 16:13:32

Refet Ali bey, teşekkür ediyorum. Emeğininize sağlık, harika bir çalışma olmuş. faruk672008-07-18 17:35:23

Eline sağlık.Gayet sade bir şekilde bilgilendirici bir yazı olmuş.

Ben teşekkür ederim.

Saygılar,

Elinize sağlık Refet abi. Çok yararlı bir paylaşım olmuş.

Eline sağlık Refet Abi.

Bilgilendirme için çok teşekkür ederim Rafet Ali Bey. Ancak bir sorum olacak tüm arkadaşlar yardımcı olabilirlerse çok sevinirim 200 L akvaryumda 10 adet yetişkin Zebra besliyorum. Yemine çok dikkat ediyorum filtrasyonu sürekli kontrol ediyorum. Üç adet elma salyangozu ve 2 vatoz var akvaryumda,temizleme aparatıyla haftalık temizlik yapıyorum, haftalık dip çekimi ve %25-30 su değişimi yapıyorum. Tüm bunlara rağmen yosunu engelleyemiyorum. Özellikle akvaryumun arka camı yosundan çok kötü bir görüntü alıyor. Akvaryumu komple boşaltıp temizlemek istiyorum su dengesi bozulacak diye çekiniyorum.Bana bir yol gösterirseniz çok memnun olurum. Yardımlarınız için şimdiden teşekkür ediyorum.
SAYGILAR

Durumun musluk suyu değerlerinizin kötülüğünden ileri geldiğini düşünüyorum. Komple bir temizlik işe yaramayacaktır.

Saygılar,