Flexibacter

Akvaryumlarda da görülen ve mantar hastalıklarıyla sıkça karıştırılan bir hastalık. Gerçi yazıda ileri teşhis yöntemleri de var fakat semptomlar ve tedavi yöntemleri hobicilere bir fikir verecektir diye düşünüyorum.

ilk defa 1922’de Misisipi Nehri’ndeki biyoloji laboratuarında görülmüştür ve ılık su balıklarında ciddi ölümlere neden olduğu bildirilmiştir. 1944 yılında Sokkeye salmon’larda    çıkan enfeksiyonlardan izole edilmiştir.1944’de ordal & Rucker Myxobakterilerin izolasyonunu yaptıktan sonra Sazan , Yılan balığı , Levrek , gold fish , Salmon , Tilapia , Rainbow trout’da izole edilmiştir. Çipura’da ilk defa 1990 yılında izole edilmiştir. Myxobacteriler içinde yer alan Flavobacterium türleri Cytophaga türleri ile birlikte solungaçlarda enfeksiyonlara neden olduğu için oluşturdukları hastalığa “ Bakterial solungaç hastalığı “ da denmektedir. Akvaryum balıklarında da sıkça görülen ve mantar enfeksiyonlarıyla karıştırılabilen bir hastalıktır.

A -) Flexibacter “ Cytophaga “ columnaris :

Columnar disease , Bacterial gill disease , Sadle back disease

Bazı literatürlerde Myxobacteria olarak geçer , çok sık olarak isim değiştirir.( Yılda bir kere ) Fakat Flexibacter kesindir . 

Tarihçesi : İlk defa 1922 ‘ de Davis tarafından ılık su balıklarında ciddi bir ölüm nedeni olarak bildirildi . Chondrococcus columnaris veya Cytophaga  columnaris olarak da isimlendirilir.

Epizootiologi : Aquatik ekosistemlerde ve balıktaki mukus’un florasında doğuştan var olan özellikle bulanık sularda epizootic olarak görülen bir bakteridir . Geniş bir pH ve sertlik aralığında canlılığını korur. Mayıs ve Ekim aylarında 18-22 C su sıcaklığında ortaya çıkar. Enfeksiyonun ortaya çıkmasında çevresel ve konakçıya bağlı olarak değişen faktörlerin etkisi vardır ( yoğun stoklama , oksijen düşüklüğü , suda yüksek seviyede bulunan aniyonize amonyak , askıdaki madde miktarının fazlalığı , balığın genç olması vs. ) Düşük pH’lı , organik materyalin az olduğu , salinitesi düşük sularda  az görülür. Sudaki çözünmüş Oksijen miktarıyla ölümler arasında ters orantı vardır. Çözünmüş oksijen ve azot miktarının  artması ölümlerin artmasına neden olur. 15 C derecenin altında nadiren ölümlere yol açar . Dünyanın her yerinde tatlı su ve anodrom balıklarda yaygın olarak görülür. Balıktan balığa yada kontamine materyalle bulaşır. Ilık sularda yaşar,tuzlu sularda yaşayan tipine Flexibacter maritimus denir. External olarak deri üzerinde görülür daha sonra sistemik forma dönüşür. Cat fish lerde % 1 oranında sistemik olarak görülür diğer balıklarda ise % 80 beraber seyrederler. Zedelenmelerden sonra görülür , zedelenme şiddetine bağlı olarak seyreder.

İzolasyon ve etyoloji : Gram pozitif , uzun flexible çomaklardır. 1-2 mikrometre X 20-30 mikrometre olarak natif muayenede , faz kontras mikroskobuyla görülürler .  Kayma hareketi yaparlar. Etken 10-25 C ‘de 4-14 gün içinde düşük nutrientli ortamda inkübe edilen hastalıklı dokudan izole edilir . Bu tür bakteriler için en uygun besiyeri  Cytophaga agar’dır . Etken bu besiyerinde yaygın sarımsı yeşil , rizoid kenarlı ( dallanma yapmış )  koloniler halinde ürer . Bu teşhis için önemlidir. Selektif cytophaga agar veya  Mueller Hinton besi yerinde izolasyonu ve sensitivity testleri yapılır.

Cytophaga agar :

Tryptone                        0,05

Yeast extract                  0.05

 Sodium acetat               0,02

Agar                               0,9

pH                                 7,2-7,4

veya; 3g Mueller hinton agar+9g. agar+ 1 Lt distile su+ buzağu serumu+ beef extract

Besi yeri taze ve yumuşak olmalıdır bu nedenle 1Lt besiyeri için 9 g.agar kullanılır ve  ekimi yapılacak materyal steril bir pensetle besi yerine sürülerek ekim yapılır , böylece agar delinmemiş olur . Diğer bakterilerle beraber bulunduğunda ekim yapılınca diğer bakteriler bu bakterinin üremesini baskılar bu nedenle besi yerinin diğer bakterilerin üremesini engelleyecek şekilde az zenginleştirilmiş olması gerekir ayrıca besi yerine Novobiocin eklenmelidir .Böylece Aeromonas , Pseudomonas vs.. ayıklanmış olur.

Zorunlu aerobictirler.

 Klinik semptomlar :

Klinik bulgular vücut yüzeyinde , solungaçlarda veya her ikisinde de görülür. Akut ölümler solungaç lezyonlarına bağlıdır ( solungaçlarda tahribattan dolayı aşırı mukus salgılanır ve balığın solungaç kapağı tam kapanamaz balıklar solunum güçlüğünden dolayı suyun giriş yerinde toplanır ). Lezyonların etrafında sarı pigmentleşme görülür ki bu semptom patognomiktir. Lezyonlar geri dönüşümsüzdür. Gri - beyaz alanlar , epidermal kayıplar , yüzeysel ülserler görülür. Başlangıçtaki lezyonlar ilerleyerek yaygın alanlarda nekrozlara dönüşür ve epidermise penetre olur oradan da dermise ve kaslara geçer. Destek dokudaki yangısal cevap köklü değildir yani lezyonların altında yangısal cevap görülmeye bilir. Oral lezyonlar yaygındır ve oral cavite ve solungaçlarda yaygın dejenerasyon olabilir. Solungaç lezyonları açık veya koyu kahve rengi görülür. Septisemi yaptığında iç organlardan izole edilebilir. Solungaç flamentleri aşınmadan dolayı süpürge ucu gibi görünür.

Sağıtım :

A-) Kemoterapötikler : 1- % 8 tuzlu su ile 30 sn banyo (Tatlı su balıklarında )

2-  1 / 2000 oranında Bakır sülfatla 1-2 dk. Banyo

3-  2 mg / Lt Quarterner amonyum bileşikleriyle 1 saat banyo

4-  2 mg / Lt potasyum permanganatla süresiz banyo

5-  Oral antibiyotik uygulamaları

6-  Suyun pH sına bağlı olarak değişmek üzere 2,5-20 ppm dozda 1 saat Chloramin - T banyo

7-  Furanaz 0,05 ppm dozda 1 saat banyo 3 gün

8-  Malaşit yeşili 1 / 15000 oranında 30 sn banyo

            B-) Aşılama  

B - ) Flexibacter psycrophila :

            Tarihçesi : 1947 yılında Davis tarafından tanımlanmış ve 1947 de “Cold water disease “ olarak Borg tarafından isimlendirilmiştir ve ayrıca Cytophaga psycrophila adı etkene konmuştur. 1989 ‘da Bernard & Grimant tarafından DNA’sı üzerinde esas tanımlaması  yapılmıştır.

Epizootiyoloji : Salmonid kuluçkaevlerinde 12 C ve daha altındaki sıcaklıklarda sık sık görülür. Coho salmonlar etkene karşı oldukça hassastır. USA , Kanada ve Avrupa’da sıkça görülür. Seconder bir enfeksiyondur. Predisposing condition , malnutrition toxic substanslar veya fizyolojik dengesizlik , organik partiküller , yoğun stoklama hastalık için uygun bir ortam yaratır. Primarily juvenilleri etkilediği gibi bir yaşındakiler veya daha küçükleride etkileyebilir ( 2-10 g. Arası balıklar ) , septisemi ile seyredebilir. Columnar disease’ye benzer. Salmon yavrularında % 50 ye varan kayıplara yol açar , su sıcaklığı 10 C ‘nin üzerine çıktığında ölümler kademeli olarak azalır. “ Rainbow trout fry sendrom “8-14 C su sıcaklığında ilk yemlemeden 4-7 hafta sonra yavru balıklarda ortaya çıkar ve % 50-60 mortaliteye sebep olur. Yılan balıkları ve Sazanlar C.psycrophila’nın asemptomatik taşıyıcısıdırlar. Hastalık su yoluyla bulaşır ayrıca yumurta ile vertikal bulaşmada mümkündür.

İzolasyon ve etyoloji :  Uzun,ince,gram negatif organizmalar olarak lam-lamel arasında natif muayenede görülür. Besi yerinde yaygın, bağımsız, parlak sarı koloniler olarak görülür. Optimum 15-20 C ‘de 48-96 saatte ürer. İnce yaygın keskin kenarlı , kenarları kalkık konveks kolonilerdir. Sarı pigmentli koloniler ( Pigment : Flexirubin ) F.colllumnaris’e benzer fakat dallanma yapmamıştır sadece dağılma gösterir. Zorunlu aerobiktir.

Klinik bulgular :Hastalık yüzgeçlerde çürüme ile başlar , pedinküller görülür. İlk olarak deride pürüzlü görünümlü doku kayıpları vardır daha sonra lezyonlar yüzgeç ucuna doğru ilerler , yüzgecin ucuna doğru uzanan beyaz veya gri çizgiler görülür. Yüzgeç ışınları ayrılmıştır. Çizgi halinde nekrotik dokular ve bu dokuların arasında eritremik veya yangılı dokular ve nekroz odakları görülür. Etkiler ekseriyetle kaudal yüzgeç hariç devam eder ve

yüzme hareketi yapar ve rengi kararır. C.psycrophila , F.columnaris gibi etki ettiği alanların çevresinden izole edilebilir. Bazı salmon türlerinde meningitis görülür.

Sağıtım :

a-) Chloramin - T  2,5-20 ppm 1 saat banyo

b-) Oxytetracycline 50-75 mg / Kg CA 10 gün

c-) Furanaz 0,05 ppm 1 saat banyo

d-) Formalin