Balıkların Bağışıklık Sistemi Zamanla Aza

Arkadaşlar merhaba;

Barış bey uygulamanız iyi güzel ama her balık cinsinin de genetik olarak dayanabileceği bir alt ve üst sıcaklık sınırı var bunu kademeli olarak değiştirmek de genetik yasalarına göre mümkün değil. Adaptasyon da bir biyoloji yasası ancak akvaryum gibi mikro bir ortamda ve insan ömrü gibi kısa bir sürede büyük bir adaptasyon olması pek mümkün görülmüyor. Ama kademeli yaklaşımla balıkların soğuğa karşı belli bir dayanıklılığa ulaşması da mümkün ama sınırlı olmak kaydıyle... 

Belirli bir sıcaklıkta elde edilen sonucunda devamlılığı olmayabilir değil mi? Yani elde edilen yavruların dayanıklılığı ve bu dayanıklılığın devamlılığı gibi gözlemlerin yapılmsı için, haklısınız ömür yetmeyebilir.

Bağışıklık sistemi omurgalı canlılarda iki temel sınıfa ayrılır; 1) doğal bağışıklık 2) kazanılmış ya da adaptif bağışıklık.Balıklar da omurgalı canlılar olduğu için hem doğal hem de adaptif yani kazanılmış bağışıklık sistemlerine sahiptirler. Doğal bağışıklık organizmanın hiç bir mikroorganizma ya da virusla karşılaşmasa bile her zaman canlıyı korumaya hazır ve nazır bulunan sistemidir. Bu sistem omurgasız canlılar gibi evrim sürecinin daha alt basamaklarındaki canlılarda da bulunmaktadır. Bu sistem organizmaları ortamda bulunan yabancı canlı ve moleküllerin çoğundan büyük bir başarı ile korur. Doğal bağışıklık sisteminin komponentlerini inceleyecek olursak bunlardan ilki balıklarda pullar, balığın derisini kaplayan mukus tabakası, sindirim kanalını kaplayan epitel ve epitelin üzerindeki koruyucu maddeleri de kapsayan mukoza tabakası gibi doğal bariyerlerdir. Normalde bu bariyerler balığın ortamda bulunan milyonlarca mikroptan korunmasını sağlar. Eğer bir mikrop (mantar, bakteri, parazit vs)bu bariyerleri çeşitli nedenlerle geçmeyi başarabilirse, örneğin balığın bir kavga sonucunda derisinde oluşan bir açık yaradan mikrop girmeyi başarabilirse o durumda doğal bağışık yanıtın ikinci komponenti olan enflamasyon hücreleri yani iltihap hücreleri devreye girer. Yara bögesinde oluşan kanlanma, şişlik bu toplanan enflamasyon hücrelerinden kaynaklanır. Deriyi veya mukozayı geçmeyi başaran mikropların önemli bölümü bu iltihap hücreleri tarafından yok edilir. Bunu lökosit denen hücrelerin bir bölümü gerçekleştirir.Eğer iltihap hücreleri de mikropları yok etmeyi başaramazsa (örneğin yara çok büyük veya ortam çok kirli olduğu için yaradan giren mikrop çok fazla ise)devreye bağışıklık sisteminin ikinci ana kolu olan adaptif yani kazanılmış bağışıklık sistemi devreye girer. Bu sistem oldukça karmaşık tepkimeler içerir ve giren her yabancı mikroorganizmaya karşı fakrlılaşmış ve özelleşmiş uzman hücreler üretilir. Bu özelleşmiş hücreler çok sayıda üretilir ve içeri giren o andaki mikroba özgül bir yanıt verir ta ki o mikroorganizmayı tamamen yok edinceye dek bu hücrelerin çoğalması ve aktivitesi devam eder. O mikroorganizma tamamen ortadan kaldırıldığında ise bu hücreler apoptozis adı verilen mekanizma ile kendilerini öldürerek ortadan kaldırırlar. Yalnızca bu özgül hücrelerden çok çok az bir kısım canlılığını sürdürerek hafıza hücreleri denen bir grup hücre olarak devamlılık gösterir. İşte bu hücreler aynı mikrop o organizmaya yeniden girecek olursa çok hızlı bir şekilde o mikrobu tanır ve hızla çoğalarak onu ortadan kaldırır. İşte bizim de bazı hastalıkları bir kez geçirdikten sonra bir daha geçirmememizi bu sisteme borçluyuz.
Bağışıklık sisteminin tüm elemanları fonksiyonel olarak genetik özelliklerle yakından ilişkilidir. Yani populasyonu oluşturan her bireyin genetik çeşitliliği kadar vediği bağışık yanıtta çeşitlilik gösterir. Dolayısı ile her bireyin bağışık yanıtı iki temel özelliğe bağlıdır. 1) genetik olarak kazanılan bağışıklık sistemi elemanlarının işlevsel gücü 2) daha önce karşılaşılan mikroplar ve bunlara karşı geliştirilen hafıza hücrelerinin gücü.

Bağışıklık sistemi aslında çok karmaşık mekanizmalardan oluşur ve bunların her biri bir bilim adamı ordusunun hayatını adadığı araştırma konularıdır. Ben konuyu mümkün olduğunca basitleştirerek anlaşılır hale getirmeye çalıştım umarım başarabilmişimdir.
Herkese sevgi ve saygılar

C vitamin tüplerinden yeme katarsanız bağışıklığı kuvvetlendirmiş olursunuz. Oguzhan_oto2008-12-22 19:19:47

Balıklardaki bağışıklık sistemi hakkında çok bilgim yok ama, metabolizma hızlandıkça bağışıklık sisteminin güçlendiğini biliyorum. Yani hastalık durumlarında sıcaklığı arttırmak bağışıklığı güçlendirir. Senin dediğin ardışık elemeyle kimi özelliklerin değişmesi mümkün ama bunun bir sınırı var. Ötesi kalıtsal mutasyon.

Balıkları soğuk üzerinde mutasyona uğratmak çok basit. Sizinde dediğiniz gibi kademeli olarak ısıyı düşürmek balıkların zaman içerisinde soğuğa karşı direnç kazanmasını sağlayabiliriz.

[QUOTE=Fişherman]Balıkları soğuk üzerinde mutasyona uğratmak çok basit. Sizinde dediğiniz gibi kademeli olarak ısıyı düşürmek balıkların zaman içerisinde soğuğa karşı direnç kazanmasını sağlayabiliriz. [/QUOTE] unotim1232008-12-22 20:53:38

[QUOTE=unotim123][QUOTE=Fişherman]Balıkları soğuk üzerinde mutasyona uğratmak çok basit. Sizinde dediğiniz gibi kademeli olarak ısıyı düşürmek balıkların zaman içerisinde soğuğa karşı direnç kazanmasını sağlayabiliriz. [/QUOTE] [/QUOTE]

Evet mutasyon değil dedim,çünkü mutasyon değil.Emre,gidip akvaryumcudan 26 dereceden bir malawi alıp getirirsen elbette ki sorun yaşarsın.Bu durum çoğunlukla bundan kaylaklanmaktadır.Farz edelim ki sizin bahsettiğiniz durum doğru,o halde ben de kademeli olarak her şeyi değiştirebilirim.pH,GH,KH,sıcaklık vs gibi değerlerin hepsini kademeli olarak değiştirebilirim.Sizin izlediğiniz yolla ben malawi cichlidlerini 1 derece,3 pH,0 GH,0 KH suda bile bakarım.Peki bu değişimlerin size getirdiği şey sadece dayanma değişimi(ki böyle bir şey yok ama farz ediyorum) mi?Peki bu değişimler neticesinde,canlıdaki işleyen mekanizmalar nasıl çalışacak?Yani bu değişimlerin hepsi zaten canlının genetiğinde var olan şeyler.Herkesin "Aa,amazon mu?Ordaki sular çok sıcaktır."dediği birçok nehrinde yıl içinde 20 derecenin altına düştüğü oluyor.Muhtemelen malawide de bu tip değişimler var.Sonuçta bunun kışı var,yazı var.Hava sıcaklığı sürekli sabit mi ki,su sıcaklığı sabit olsun.

[QUOTE=Fişherman]  [/QUOTE]

Benzer bir şeyi kendimde deneyimledim. Birkaç yıldır kış başladığında camlar gündüz gece açık kalıyor. Evin sıcaklığı zamanla düştükçe ben de bu duruma alışıyorum. Öyle ki ben atlet giymeden sadece uzun kollu ile dolaşırken eve gelen arkadaşlarım mont ile zor duruyor. Şimdi ben mutasyona mı uğramış oluyorum?  

Bir de not ekleyeyim, Sibirya'da falan doğmadım.

Şaka bir yana ciddi ciddi söyleyeceklerim de var.(işin eğitimini almış ustaların affına sığınarak) Enzimlerin çalışmasında optimum bir nokta vardır. Bu optimum sıcaklıktan ne kadar uzaklaşırsanız enzimlerin çalışması ve vücut fonksiyonlarının yerine getirilmesi o denli değişir.

Biz insanlarda sıcaklık düşüşüne karşı metabolizma hızlanır ve karbonhidratları yakıp vücudun ısınmasını sağlar. Eğer vücut kendisini yeterince ısıtamazsa o zaman işin ucu hipotermiye gider. Mesela denize üstünüze bir şey giyip girin, çıktığınızda ise üzerinizdekini çıkartmayın ve kurulamayın. Yeterince rüzgar varsa hipotermi geçirebilirsiniz.(bizzat başıma gelmiştir)

Soğukkanlı canlılarda ise iş biraz daha değişik işliyor. Balıklar vücut sıcaklıklarını ortama göre sabit tutamazlar. Mesela tropikal bir balığın 10 derecede yumurtasından yavru çıkartmayı başardınız diyelim. Bu yavruların vücudu 10 derecede yaşamaya müsait değilse ne kadar alıştırırsanız alıştırın hayatta kalmaları mümkün değildir.

Yani bir insan soğuğa bir nebze alışabilir çünkü vücut sıcaklığını sabit tutabilir. Enerji üretebildiği ölçüde soğuğa dayanır. Balıklar ise ortam sıcaklığına kolay kolay adapte olamazlar. Mesela vücudundaki tüm enzimler soğukta yaşamasına müsaade etse bile solunumla ilgili bir enzim iş görmediği anda o canlı bitmiştir.
onuruygun2008-12-22 22:15:56

[QUOTE=unotim123]Evet mutasyon değil dedim,çünkü mutasyon değil.Emre,gidip akvaryumcudan 26 dereceden bir malawi alıp getirirsen elbette ki sorun yaşarsın.Bu durum çoğunlukla bundan kaylaklanmaktadır.Farz edelim ki sizin bahsettiğiniz durum doğru,o halde ben de kademeli olarak her şeyi değiştirebilirim.pH,GH,KH,sıcaklık vs gibi değerlerin hepsini kademeli olarak değiştirebilirim.Sizin izlediğiniz yolla ben malawi cichlidlerini 1 derece,3 pH,0 GH,0 KH suda bile bakarım.Peki bu değişimlerin size getirdiği şey sadece dayanma değişimi(ki böyle bir şey yok ama farz ediyorum) mi?Peki bu değişimler neticesinde,canlıdaki işleyen mekanizmalar nasıl çalışacak?Yani bu değişimlerin hepsi zaten canlının genetiğinde var olan şeyler.Herkesin "Aa,amazon mu?Ordaki sular çok sıcaktır."dediği birçok nehrinde yıl içinde 20 derecenin altına düştüğü oluyor.Muhtemelen malawide de bu tip değişimler var.Sonuçta bunun kışı var,yazı var.Hava sıcaklığı sürekli sabit mi ki,su sıcaklığı sabit olsun. [/QUOTE]

Barış Bey,benim de anlatmak istediğim şeylerden biridir sizin bahsettiğiniz.Yani balıkların doğal ortamında var olan sıcaklıkların sürekli değiştiği,azaldığı ya da çoğaldığıdır.Ama bir balığın soğuk suya direnç kazanması diye bir durum olamaz.Çünkü faklı sıcaklık aralıklarında farklı fonksiyonlar öne çıkar.Örneğin sıcak su balıklarının hayatta kalabilmek için daha çok beslenmesi gerekmektedir.Çünkü biz insanların aksine balıklar soğukkanlıdır ve sıcak suda daha fazla enerji harcarlar.Oysa biz insanlar soğukta vücut ısımızı sabit tutabilme zorunluluğumuz olduğu için daha fazla enerji harcarız.Ayrıca insanların soğukta burnunun tıkanması çok ayrı bir olaydır.Zira (sadece burun tıkanıklığı için söylüyorum) burun tıkanıklığı,sıcakta burun etlerimizin küçülüp,soğukta ise büyümesi ilkesine dayanmaktadır.Soğukta vücudumuza giren virüsler ve mikroplar ise tamamen farklı bir kategoride incelenmelidir.Soğuk suda yaşayan insan ile soğuk havada yaşayan insan arasında vücut işleyişleri açısından oldukça fark vardır.Zaten bu nedenle balıklardaki bağışıklık ile soğuğu ilişkilendirmemizin çok doğru olmayacağını savunuyorum.

Balığın doğasında gördüğü minumum sıcaklıklarda da bir süre bakmak,balığın her yönden vücudunda madde depolayabilmesi için bir fırsattır.Kendi alanımdan örnek vermek gerekirse;çöpçüleri,birkaç ay doğasında gördüğü minumum sıcaklık değerlerinde besleyerek yumurtlama sezonunda yumurtlama verimini oldukça artırabilirsiniz.Bunun nedeni de balığın soğukta daha az enerji harcaması ve verilen besinlerin vücutta daha çok depolanabilmesidir.