Hangi bitki hangi ışık türüne olumlu hangisine olumsuz tepki verir

Bitkilerde en iyi verimi elbette ki ışıklandırmayı çeşitlemekle elde edeceğimiz tartışılmaz. Bu konuda en yaygın uygulama da sanırım grolüks, günışığı ve akuastar kombinasyonu. Bunların dışında Metal Halide vb. gibi alternatif aydınlatma seçenekleri de kullanılmakta. Ben ucuza kaçarak 200 litrelik akvaryumlarımda bitkiler için uygun nonometre aralığında ışık veren, Phillips in günışığı ekonomik (25 watt harcıyor ve 150 watt gücünde ışık veriyor) simit florasanını kullandım. Ayrıca bir metrelik standart akvaryumumda ise grolüks, günışığı, akuastar kombinasyonu mevcut. Glosso, tilki kuyruğu, elodea, kripto, Tütün, Limon, bodur saz, burgulu saz, Çınar, vb. düşük teknoloji bitkiler yetiştirmeye çalıştım. Bu bitkilerden bazıları günışığına olumlu tepki verip gelişirken bazıları ise olumsuz tepkiler verdi. Bu da bende her bitkinin değişik ışık tiplerine tepkilerinin farklı olduğu izlenimini doğurdu. Örnek vermek gerekirse, Glosso çok ışık isteyen bir bitki olmasına rağmen sadece günışığı ile muazzam gelişti. Diğer yandan Çınar ise ne kadar çok ışık alırsa alsın günışığı altında hiç bir gelişme göstermedi. Fakat Çınarı grolüks, akuastar, günışığı kombinasyonu olan standart akvaryuma aldığımda coştu. Demek ki Glosso'nun ihtiyaç duyduğu ışıklandırma tipi grolüks ve akuastardan ziyade günışığı, Çınar'ın ise günışığından yararlandığı yok, sadece grolüks veya sadece akuastar veya grolüks-akuastar kombinasyonu.
Akvaryum kapağımızda G-A-G kombinasyonu kuracak 3 adet florasan girişimiz yoksa yalnız 1 tane (bir ışık türü kullanabiliyoruz) veya 2 tane (sadece iki ışık türü kullanabiliyoruz) veya 4 tane (G-A-G kombinasyonu kurabiliyoruz fakat bunların birinden fazladan bir adet daha florasan kullanabiliyoruz) giriş varsa yetiştirmek istediğimiz bitkiye göre uygun ışığı seçebilmemiz açısından bitki türleriyle ilgili tecrübelerimizi paylaşalım istedim. Açılışı yapıyorum:

Glosso: Kesinlikle günışığı bu bitkide çok iyi sonuç veriyor.
Çınar: Günışığı hiç bir işe yaramıyor. İhtiyacı olan ışık türü ya Grolüks, ya Akuastar veya ikisinin kombinasyonu.
Tütün: Günışığında filiz vermeden dikine uzuyor. Su seviyesini geçip uzamaya filiz vermeden devam ediyor.
Limon: Aynen Tütün gibi günışığında filiz vermeden dikine uzuyor. Su seviyesini geçip uzamaya filiz vermeden devam ediyor. Fakat uzaması Tütünden çok daha yavaş oluyor. Halbuki bu bitki zamanında ilk elime geçen bitkiydi ve o sırada pembe dalgıç florasanla bile daha olumlu sonuç almıştım.
Tilki kuruğu: Günışığında gayet hızlı gelişebiliyor. Fakat sanırım bu bitki için ışık türünün fazla bir önemi yok. Her ışık şartında gelişebiliyor. G-A-G kombinasyonunda rengi sararıp kızarıyor. Sadece Günışığında genelde yeşil olup suyun yüzeyine ve ışığa yakın kısımları biraz sararıyor.
Elodea: Bu bitkinin Tilki Kuyruğu gibi en hızlı gelişen bitki olduğunu forumda birçok yerde okudum. Evet sadece Günışığında da gelişebiliyor. Fakat gelişimi Tilki Kuyruğuyla hiç bir şekilde kıyas edilemeyecek kadar yavaş.
Bodur saz ve Burgulu saz: İkisi de sadece Günışığı ile yayılabiliyor, fakat oldukça yavaş.
Marsilea Hirsuta: Günışığında olağanüstü yavaş bir şekilde yayılıyor. Muhtemelen gereksinim duyduğu ışık türü Günışığı değil.
Java Moss: Günışığında çok yavaş gelişiyor.
Christmass Moss: Günışığında çok yavaş gelişiyor.
Pellia Moss: Günışığına en olumlu tepki veren Moss türü. Muazzam bir hızla yayıldı.
Fakat Moss türleri konusunda ışık dışındaki diğer faktörleri de belirtmem gerekiyor. Pellia ilk aldığım Moss türü, yani adaptasyon konusunda diğerlerinden avantajlı. Ayrıca sakal yosunu problemiyle uğraşırken Pellia, Karides çoğaltma akvaryumumda duruyordu ve diğerlerine göre etkili bir yosunla mücadele ekibin ortasında güvendeydi.
Eğer hepimiz çeşitli bitkilerin kullandığımız ışık çeşitlerine gösterdiği olumlu veya olumsuz tepkileri konusundaki tecrübelerimizi paylaşırsak, ileride yetiştirmeyi düşündüğümüz bitkiye yönelik hangi ışık çeşidine ağırlık vermemiz konusunda önemli ipuçları elde edebiliriz diye düşünüyorum. Tecrübelerini paylaşacak arkadaşlarımıza şimdiden teşekkür eder, herkese sağlıklı canlılar ve bitkiler dilerim.

Demek ki bendeki Java ve Chritmass ların istediğim hızda gelişmemesinin nedeni yosun sorunuymuş. Fakat Çınar'a bir açıklama getiremedim. Subulata da herhalde günışığından hazzeden bir bitki değil.

Özgür bey her karasal bitkinin gelişimi için farklı ışık türüne ve farklı ışık yoğunluğuna ihtiyacı olduğu biliniyor fakat sucul bitkiler söz konusu olunca hangi bitkinin hangi ışığı ne yoğunlukta istediği pek bilinmiyor. Bu konuda tecrübeli olan üstadlar bilgilerini paylaşırsa tek bir ışık türü ile birden fazla sağlıklı bitkiyi yetiştirmek mümkün olacaktır.

Mıcra daylight ıle çosuyor

[QUOTE=kestelliali]Mıcra daylight ıle çosuyor[/QUOTE]

Kullandığınız daylight ın marka ve model detaylarını da verebilir misiniz?

Merhaba, Bitki gelişimini şöyle kısaca açıklayarak başlayayım.
Besin + IŞIK + CO2 => Fotosentez  yani bitkinin büyümesi gelişmesi için gerekli enerji ve kaynak üretimi.

Şimdi denklemi öğelerine ayıralım
1- Besin : Tüm bitkilerde farklıdır fakar ortak birkaç besin vardır  en önemlileri Majör besinler N: Nitrat  P: Fosfat  K: Potasyum dur bunlara ek olarak Fe:Demir ve Mikro elementler dediğimiz Minör besinler vardır. Besinin önemine gelince fotosentez ile gelişen canlılar minimum yasasına göre çalışır yani gerekli ve en az olan besin tükendiğinde fotosentez ve gelişim durur. Arabada yüzlerce akü olup benzin olmaması gibi yada tonlarca benzin olup akü olmaması gibi.

2- Co2: karbon di oksit suya basitten başlarsak havadan eriyerek, Su değişimleri ile, mayalı sistemle, yada sanayi tipi CO2 gazı ile eklenebilir herbiri aynı işi görür. Bittiğinde fotosentez olmaz gelişme durur.

3-IŞIK : Çok geniş araştırmalar isteyen bir kelime basitçe açıklamaya çalışacağım. Işık bitkilerde iki farklı şekilde ve kloroplast adlı hücre tarafından emilir kloroplast içinde bulunan Klorofil A Mavi-yeşil klorofil de denir (yaklaşık 410-438 ve 630-650nm Mavi mor arası)  ve Klorofil B Sarı-yeşil klorofil olarakta adlandırılır (yaklaşık 440-455 ve 640-670nm kırmızı vişne arası) değerindeki ışığı maksimum düzeyde kullanarak emerler çünkü ışık tayfında en yüksek enerji kazanımı bu iki nanometrede olur sarı ve yeşil ışık güçlü yanıyor olmalarına karşın zayıf enerji taşırlar. en basite indirgemek gerekirse klorofil A  ışık içindeki mavi ışımayı yakalar klorofil B aynı ışıktaki kırmızı ışımayı yakalar her halukarda bitki ışıktan fayda kazanır. Gün ışığı dediğimiz bir renk değildir saniyede defalarca tekrarlanan ve tüm ışık renklerini sıralayan (mavi yeşil sarı kırmızı) bir ışık demetidir ve ışığın mavi alanda pik atmasının (yükselmesinin) ardından düşüşe geçip sarının sonlarında kırmızı başlarında tekrar baştan başlaması ile oluşur sarı ışıkta daha fazla zaman harcadığı için sarıya yakın bir rengi vardır. bu nedenle akvaryumda eğer klorofil b seviyesi yüksek bitkiniz varsa bunlar gün ışığı denen lambadan çok az  fayda alırlar ve gelişimler ya yavaştır yada yoktur. Groluxe gelince Özel üretim bir lambadır enerji seviyesinin yükseldiği iki noktadada pik atar (yükselir) yani mavi ve kırmızı da buda o lambanın pembe mor arası görünmesinin nedenidir çünkü sarı ve yeşilde en düşük ışımayı yapar. Grolux ile yetişmeyecek bir bitki yoktur Ancak diğer lambaların seçici olmasının nedeni yukardaki açıklamalarda verilen değerleri içermemesidir.

Sonuç olarak: Grolux tüm enerji yüklü ışık tayflarında en yüksek değerlere ulaşır olmazsa olmazdır. Daylight sadece mavi bölgedeki yüksek enerji seviyesinde işe yarar yani klorofil B için değersizdir. Aquastar glrolüxün  bir değişiğidir her iki noktada pik atar ancak grolux 3200K ile çalışırken aquastar 10000K ile çalışır  yani sarı ve yeşil renklerde içinde vardır ve bu biraz problemdir çünkü yeşil ve sarı renkler akvaryumda alg oluşumunu tetikler.

Fotosentezde ışık kullanımı ile ilgili skala;

Bu resim bir nebze olsun yukarıda anlattıklarımı açıklayıcı olacaktır.

Özetle Grolüks tüm bitkilerde etkili, daylight ise sadece Klrorofil A seviyesi yüksek bitkilerde kısmen etkili, Klorofil B seviyesi yüksek bitkilerde ise etkisiz sonucunu çıkartabilir miyiz?

Konuyu atlamışım mazur görün lütfen.
Evet grolüx bitkiler için istisnasız bir kaynaktır. Daylight renk olarak aydınlık bir günü taklit etmiş olsada fayda açısından ne bir grolüx ne metalhalide nede growth sistem bitki yetiştirme lambalarının işi görebilir.
Forumdaki bitki problemlerinin %90 a yakını 2 3 TL ye satın alınmış günışığı lambalardan sanki "ADA SOLAR " yada " GİESEMANN " yada " SERA " gibi özel ürünlerin performansını beklediğimiz içindir. Şahsen bende özel bir led sistem hazırladım onu test ediyorum.
Ama demiyorum ki işe yaramaz! Ucuz olanlar içinde alınması en uygun tek ışık yine gün ışığıdır. Ne kar beyaz nede amber denen ışık onun gördüğü işi görmeyecektir.

          Fethullah Hocam bir konu derinlemesine böyle güzel anlatılırdı.Bu açıklamayı siz yazmasaydınız konuyu görünce muhtemelen aynılarını yazardım çünkü bu derse daha dün çalışmıştım (Unuttuğum bir bilgi var mı diye; fotosentez,fotosentezin ışıkla ilgisi ve bitkilerin ışık ihtiyacının farklılığı.).

Peki daylight'ların ekonomik ampullerini göz önünde bulundurup verimlilik bakımından (bitkilerde büyüme/harcanan elektrik) bir karşılaştırma yapabilir miyiz? Örneğin elimizdeki daylight 25 watt elektrik tüketiyor fakat 150 wattlık aydınlatma sağlıyor. Bunu 25 wattlık grolüks ile karşılaştırırsak gene de grolüksün daha etkili olduğunu söyleyebilir miyiz?
Diğer bir konu da daylightlarda standart bir güç dağılımı yok sanırım. Markadan markaya güç dağılımı farkedebiliyor. Bu yüzden daylight alırken de güç dağılımı tablosuna bakmak ve kırmızı ve mavi nanometrelerdeki verimi yüksek olan bir marka ve model seçmek gerekiyor.

Teşekkür ederim Ferhat hocam. Paylaştığın resim gayet açık; yeşil ve sarı renklerin ağırlık olarak kullanıldığı günümüz aydınlatma araçlarının, fotosentezde nekadar yetersiz olduklarının Kanıtı.

Özgür bey sorunuza gelince; Aydınlatma ürünlerine Watt cinsinden değer biçerek sıralandırmakla ilk yanlışı yapıyoruz. Işık, Renk sıcaklığı bakımından "Kelvin" ve Saçtığı foton veya yaydığı ışık miktarına göre "Lümen" cinsinden değerlendirilir. Watt bizim birim zamanda TEDAŞ a ödeyeceğimiz Elektrik kullanım bedelinin TL Çarpanıdır. :)) Işığın renk sıcaklığı nekadar yükselirse parlaklığı okadar artar. Örn. Grolux 3200K - Daylight 4500-6500K - Aquastar 10.000K - Öğleden sonra gökyüzü aydınlığı 15.000K - Metal halide 20.000K gibi. Lümen değeri 3 aşağı 5 yukarı watt gibidir yükseldikçe yükselir. Bu ikisini doğru oranladığınızda az para veriyorsanız doğru bir iş yapmışsınız demektir.

Mutlaka birisi diyecektir "Efendim ben evde kıytırık bir tasarruflu lamba ile harika bitkiler yetiştiriyorum" der. Evet kendince doğrudur ışığın binde bir faydası vardır ama sair zamanlarda oda elle ayarlanamayacak kadar harika bir gün ışığı alıyordur ve bitkileri ziayadesi ile doyuruyordur. Ucuza akvaryumda bitki yetiştirmek yok malesef.