Vatoz İle Pleco Arasındaki Fark Nedir

[QUOTE=erkanmazici]
Akvaryumlarda beslediğimiz bir balık türü var, bunlara biz Türkçe olarak Vatoz diyoruz. Hatta bu sitede, bu balıklar Vatozlar olarak gösteriliyor. Bu benim iddiam değil, benim hezeyanım ya da "yanlış/ilgisiz çıkarım"ım değil. Bu başlığa görselini ekledim. Ben Vatoz deyip Google algoritmasını kandırdığım için değil, en az 50 senedir bu balıklara Vatoz dediğimiz için bu balıkların Türkçe adı Vatoz'dur. Vatoz kelimesinin kökenini tartışmak yersiz. Bugün herhangi bir akvaryumcuya gidip Vatoz almak istiyorum dediğinizde, akvaryumcu ne istediğinizi anlıyorsa, bu balığın Türkçe adı Vatoz'dur. Hobi literatüründe Cüce Vatoz ve Dikenli Vatoz ifadeleri vardır. Bu ifadeler, uzun yıllardır hobi ile ilgili yayınlarda yer almaktadır. Bu sitede de bu isimlerin bolca kullanıldığını görebilirsiniz.

Son zamanlarda Vatozlara İngilizce konuşanların söylediği gibi Pleco deme modası çıktı. Tıpkı Lepistes'e Guppy, Japon Balıkları'na Goldfish demek gibi. Bu söylemlerin hiçbir bilimsel, evrensel, kılsal yünsel bir sebebi yok. Tek sebebi İngilizce'nin havalı olarak algılanması, Türkçe'nin küçümsenmesidir. Bu isimlendirme bir zorunluluk değil, bir modadır. Bu isim değişikliklerinin başka bir anlamı varsa, bilen kişi anlatırsa ben de öğrenmiş olacağım.[/QUOTE]

Erkan Bey,

Kim neden İngilizce hayranı olur bilemem ama belli ki siz bu konuda geri dönülemez bir önyargıya sahipsiniz. Geçelim. Vatoz stingray ise, pleco vatoz değil ise, böyle alışıldı vatoz pleco dur diye direnmenin faydası nedir? Pleco olmasın, İngilizce olmasın, Latince de olmasın, pleco ya bir alternatif önerin, ama o da vatoz olmasın çünkü vatoz başka bir tür. Pleso desek mesela, ya da vantuz dense? Türkçe'yi kim neden küçümser, İngilizce'ye kim neden hayran olur hiç bir tutarlı söyleminiz yok, kaldı ki bunun konuyla alakası yok. Türü doğru isimlendirelim deniyor, başka nasıl anlatılabilir ki?

[QUOTE=lazarusv20]
Dört elle sarıldığınız “Vatoz” kelimesi akvaryumcu dilidir, o cenahtan da kimsenin umurunda değildir buna emin olun. Yarın akvaryumcunuza bilinmedik bir F0 vs balık getireyim, adı da “Mahmut Balığı’dır” diyeyim, soranlara “Mahmut Balığı” derler, adı 20 yıl sonra Mamut Balığı olabilir, garanti veremem... “Stingray” nam balık ise “Vatozdur” ve bu da aslanlar gibi Türkçeleşmiştir. Hakkını yedirmem size. [:iyi:] [:)][/QUOTE]

Valla Onur kardeş, bir balığın ismini Mahmut Balığı olarak kabul ettirebilirseniz, sizi tebrik ederim. Buna karşı çıkacağımı mı düşündünüz. Gayet de güzel olur.

Adamın biri Uaru'ya Poor man's Discus demiş, tutturmuş. Bugün koca bir coğrafyada, bir balığa Fakir Diskusu diyorlar.

Başka bir adam Amatitlania nigrofasciata isimli balığın üzerindeki çizgileri, Dalton kardeşlerin giydiği mahkum kıyafetine benzetmiş, balığa Convict Chichlid demiş, balığın adı Mahkum Çikliti olmuş. Tabi biz bu balığa Zebra diyoruz.

Bir başkası, bir balığın üzerindeki siyah bir lekeyi anahtar deliğine benzetmiş, balığa Keyhole Chiclid demiş, dünyanın en saçma ismi olmaya aday Anahtar Deliği Çiklit ortaya çıkmış.

Eh siz de bir balığı Hababam Sınıfı'nın Mahmut Hoca'sına benzetip Mahmut Balığı adını verirseniz ve bu isim kabul görürse çok da güzel olur. Sizi alkışlarım.

[QUOTE=Aplot]

Erkan hocam iyi akşamlar. Bana laf düşmez fakat bu cümleleriniz hakkında rahatsızlık duydum.
Ben kendim ve çevremde bazen bilerek veya bilmeyerek dili yanlış kullanma, yabancı sözcükler kullanma durumu oluyor. Fakat bunları kendi zümrem adına konuşursam Türkçe'yi küçümsemek veya "cool" olmak için yapmıyoruz. Lütfen böyle kesin tespitlerde bulunurken azınlıkları unutmayınız. [/QUOTE]

Estağfrullah. Azınlık derken Türkiye'de yaşayan bir azınlık cemaatine mi mensupsunuz? E, ama sizin anadiliniz Türkçe değilse zaten siz muafsınız. Estağfrullah tekrardan.

[QUOTE=ceyh]. Türü doğru isimlendirelim deniyor, başka nasıl anlatılabilir ki?[/QUOTE]

Ceyhun Bey,

Lepistes'e Guppy demenin mantığı nedir?

Ayrıca bir kelime birden fazla anlama da gelebilir.

[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/23624/250220212207011.jpg[/IMG]
Yukarıdakiler kurt

[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/23624/250220212207211.jpg[/IMG]
Bunların ikisi de vatoz.

Ne var bunda?

Bu makaleyi ne yapalım şimdi? Cüce Vatoz ismini silelim mi? Ne zararını gördük? Niçin? Durup dururken...

[URL]https://www.akvaryum.com/makale.asp?id=18&alt_kat=990[/URL]
[EDIT]erkanmazici,2021-02-25 22:15:41[/EDIT]

[QUOTE=erkanmazici]Ceyhun Bey,

Lepistes'e Guppy demenin mantığı nedir?

Ayrıca bir kelime birden fazla anlama da gelebilir.

[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/23624/250220212207011.jpg[/IMG]
Yukarıdakiler kurt

[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/23624/250220212207211.jpg[/IMG]
Bunların ikisi de vatoz.

Ne var bunda?[/QUOTE]

Lepistes deyince guppy anlamı çıkıyor zaten, onu değiştirelim gibi bir önerim olmadı,

Kurt ve vatoz konusunda ise Türkçe'nin bu ayrımı yapabilecek zenginlikte olmasını tercih ederim, kurt dediğimiz iki canlı aynı tür olmadığı gibi vatoz dediğimiz iki canlı da aynı tür değil, isimlendirmemiz yanlış, doğru isimlendirsek ve gözümüzde doğru türü hemen canlandırsak hayat daha kolay olmaz mı?

[QUOTE=erkanmazici]

Ayrıca bir kelime birden fazla anlama da gelebilir.

[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/23624/250220212207011.jpg[/IMG]
Yukarıdakiler kurt

[IMG]https://foto.akvaryum.com/fotolar/23624/250220212207211.jpg[/IMG]
Bunların ikisi de vatoz.

Ne var bunda?

Bu makaleyi ne yapalım şimdi? Cüce Vatoz ismini silelim mi? Ne zararını gördük? Niçin? Durup dururken...

[URL]https://www.akvaryum.com/makale.asp?id=18&alt_kat=990[/URL]
[/QUOTE]

Şu var, yukarıdakilerden sadece biri sizi -25 derecede kıstırıp bambaşka bir forma sokabilir ve nadiren karıştırılırlar. Alttakilere gelirsek, ikisi de “balık”. Hani balık-akvaryum forumu ya burası.

Bir de şu var, bunlardan hangisi “Cüce Vatoz?” Vatoz “olmayan” balıklar bile aralarında karışmışlar.

[URL]https://www.akvaryum.com/otocinclus_affinis_(cuce_vatoz)_tatlisur_58_1005.asp[/URL]

Cümleten iyi akşamlar.

[QUOTE=ceyh]

Lepistes deyince guppy anlamı çıkıyor zaten, onu değiştirelim gibi bir önerim olmadı,

Kurt ve vatoz konusunda ise Türkçe'nin bu ayrımı yapabilecek zenginlikte olmasını tercih ederim, kurt dediğimiz iki canlı aynı tür olmadığı gibi vatoz dediğimiz iki canlı da aynı tür değil, isimlendirmemiz yanlış, doğru isimlendirsek ve gözümüzde doğru türü hemen canlandırsak hayat daha kolay olmaz mı? [/QUOTE]

Ben yerleşmiş ve Türkçeleşmiş isimlerin, sırf moda olduğu için İngilizce olan kelimeler ile değiştirildiğini görüyorum. Buna itiraz ediyorum. Vatoz yerine Pleco kelimesinin önerilmesinin, bir zorunluluktan kaynaklandığına ikna olmuş değilim ve sanırım olmayacağım. Bu girişim de mevcut modanın bir uzantısı gibi görünüyor.

Türkiye'de akvaryum hobisine ucundan kıyısından bulaşmış insan sayısı, muhtemelen nüfusun en az 4'te 1'ine tekabül eder. Yani 20 milyon insan. Bu 20 milyon insana gidip, akvaryumumda vatoz besliyorum derseniz, ne dediğinizi anlar. Hiçbirinin gözünde farklı bir imaj canlanmaz. Hiç kimse akvaryumunuzda dev bir Stringray Vatoz beslediğinizi düşünmez. Bu, konunun bağlamı ile ilişkilidir. Oysa ben Pleco besliyorum diyecek olursanız, muhtemelen %90'ından fazlası bahsettiğiniz şeyin ne olduğunu bilemez. Peki bu durumda neyin tartışmasını yapıyoruz.

Yerleşik olan doğrudur.

[QUOTE=erkanmazici]



Estağfrullah. Azınlık derken Türkiye'de yaşayan bir azınlık cemaatine mi mensupsunuz? E, ama sizin anadiliniz Türkçe değilse zaten siz muafsınız. Estağfrullah tekrardan.



[/QUOTE]

Yok hocam 21 yıllık Çukurovalıyım. Ben azınlık derken söylediğinizin aksine şekilcilik yapmayan bir kısımında var olduğunu söylemek istedim. Belki azınlık değilde çoğunluktur bilmiyorum.

[QUOTE=Aplot]

Yok hocam 21 yıllık Çukurovalıyım. Ben azınlık derken söylediğinizin aksine şekilcilik yapmayan bir kısımında var olduğunu söylemek istedim. Belki azınlık değilde çoğunluktur bilmiyorum. [/QUOTE]

Said Bey, dilde ve kültürde ısrarcı olmayı şekilcilik olarak nitelemeyin. Bu üzücü bir ifade olur. Genç bir insansınız, annenizden ninniler dinlediğiniz, sevdiğinize şarkılar söylediğiniz, rüya gördüğünüz dili en az benim kadar savunmanızı beklerim. Bu savunma gayretine şekilcilik demeyin.

Bir hobiye sahipsiniz bu hobinin kültürünü, jargonunu, argosunu, tarihini, yazılı kaynaklarını sahiplenerek hobide derinleşirsiniz. Benim yapmaya çalıştığım şey budur.

[QUOTE=erkanmazici]

Said Bey, dilde ve kültürde ısrarcı olmayı şekilcilik olarak nitelemeyin. Bu üzücü bir ifade olur. Genç bir insansınız, annenizden ninniler dinlediğiniz, sevdiğinize şarkılar söylediğiniz, rüya gördüğünüz dili en az benim kadar savunmanızı beklerim. Bu savunma gayretine şekilcilik demeyin.

Bir hobiye sahipsiniz bu hobinin kültürünü, jargonunu, argosunu, tarihini, yazılı kaynaklarını sahiplenerek hobide derinleşirsiniz. Benim yapmaya çalıştığım şey budur.[/QUOTE]
Hocam beni çok yanlış anladınız. Ben size şekilci demedim. Önceki mesajda dediğiniz İngilizce veya başka bir dili kullanan kişiler farklı olmak, Türkçeyi küçümsemek veya havalı olmak gibi bir niyeti olmayabileceğini söyledim. Yoksa edebiyat ve hitabet sever bir insan olarak Türkçe çok güzel ve değerli bir dil.

[QUOTE=erkanmazici]

Ben yerleşmiş ve Türkçeleşmiş isimlerin, sırf moda olduğu için İngilizce olan kelimeler ile değiştirildiğini görüyorum. Buna itiraz ediyorum. Vatoz yerine Pleco kelimesinin önerilmesinin, bir zorunluluktan kaynaklandığına ikna olmuş değilim ve sanırım olmayacağım. Bu girişim de mevcut modanın bir uzantısı gibi görünüyor.

Türkiye'de akvaryum hobisine ucundan kıyısından bulaşmış insan sayısı, muhtemelen nüfusun en az 4'te 1'ine tekabül eder. Yani 20 milyon insan. Bu 20 milyon insana gidip, akvaryumumda vatoz besliyorum derseniz, ne dediğinizi anlar. Hiçbirinin gözünde farklı bir imaj canlanmaz. Hiç kimse akvaryumunuzda dev bir Stringray Vatoz beslediğinizi düşünmez. Bu, konunun bağlamı ile ilişkilidir. Oysa ben Pleco besliyorum diyecek olursanız, muhtemelen %90'ından fazlası bahsettiğiniz şeyin ne olduğunu bilemez. Peki bu durumda neyin tartışmasını yapıyoruz.

Yerleşik olan doğrudur. [/QUOTE]

İşte ben de diyorum ki yerleşik olan her zaman doğru değildir, doğru isimlendirme yapılırsa zaman içerisinde o da oturur, yerleşir ve dili de zenginleştirir. Tartışmaya gerek kalmaz, her kesimce kabul görür, ta ki yanlışlığı ispatlanana kadar. Bu kötü bir şey değil, galaxy rasbora aslında rasbora değil danio varyetesidir demekten kimse utanmadı, elodea aslında egeria dır dendi, vatoz dediğimiz şey aslında başka bir şeydir demekten korkmaya gerek yok, doğrusu neyse o olsun, utanılacak bir şey değildir, ilerlemedir, zenginliktir, herhangi bir kültüre hayranlık ya da düşmanlık değildir, olmamalıdır.

[QUOTE=ceyh]

İşte ben de diyorum ki yerleşik olan her zaman doğru değildir, doğru isimlendirme yapılırsa zaman içerisinde o da oturur, yerleşir ve dili de zenginleştirir. Tartışmaya gerek kalmaz, her kesimce kabul görür, ta ki yanlışlığı ispatlanana kadar. Bu kötü bir şey değil, galaxy rasbora aslında rasbora değil danio varyetesidir demekten kimse utanmadı, elodea aslında egeria dır dendi, vatoz dediğimiz şey aslında başka bir şeydir demekten korkmaya gerek yok, doğrusu neyse o olsun, utanılacak bir şey değildir, ilerlemedir, zenginliktir, herhangi bir kültüre hayranlık ya da düşmanlık değildir, olmamalıdır.[/QUOTE]

İşte yine ikna olmadım.

Çünkü verdiğiniz örnekler bilimsel isimlendirmeler. Oysa bizim bu balığa Vatoz dememiz bilimsel bir isimlendirme değil, gündelik dil. Gündelik dilde, sizin ifade ettiğiniz şekilde bir doğruluk aranmaz. Gündelik dilde yerleşik olanın doğru kabul edilmesi, benim bir temennim değildir. Bu işin kuralı budur.

Ayrıca, minicik bir ihtimal ama, Pleco ismini kabul edecek bile olsam Pleko diye yazarım. Tıpkı Discus yazarken Diskus yazdığım gibi. Bunu da tekrar belirteyim.

[QUOTE=erkanmazici]
Bir hobiye sahipsiniz bu hobinin kültürünü, jargonunu, argosunu, tarihini, yazılı kaynaklarını sahiplenerek hobide derinleşirsiniz. Benim yapmaya çalıştığım şey budur.[/QUOTE].

Bu hobinin ülkemizde kültürü, jargonu falan yoktur, geçiniz, kedi - köpek mamasına geçti o kültür ocakları, ya da 2 litrelik akrilik kaplarda pembe zemin döşemeli Crowntail Betta satıyorlar. Bundan sonra oluşacak İnşallah, genç ve bilgili arkadaşlar belirleyecek jargonu da, terminolojiyi de. Bu gibi forumlar, siteler de vesile olacak, hobicilere, amatör üreticilere.

Şurayı netleştirelim, Otocinclus isterken ne diyeceğiz akvaryumcuya?

[QUOTE=lazarusv20].

Şurayı netleştirelim, Otocinclus isterken ne diyeceğiz akvaryumcuya?

[/QUOTE]

Bunu bana niye soruyorsunuz? Bu balığın Türkçe bir ismi yok. Burada yazdım, zaten çok kısıtlı Türkçe (ya da Türkçeleşmiş, kabul görmüş) kelimemiz var, ben onları korumaya çalışıyorum. Bütün balıkların Türkçe ismi vardır mı dedim? Niye bu soruyu sorduğunuzu anlamadım.

[QUOTE=erkanmazici]

İşte yine ikna olmadım.

Çünkü verdiğiniz örnekler bilimsel isimlendirmeler. Oysa bizim bu balığa Vatoz dememiz bilimsel bir isimlendirme değil, gündelik dil. Gündelik dilde, sizin ifade ettiğiniz şekilde bir doğruluk aranmaz. Gündelik dilde yerleşik olanın doğru kabul edilmesi, benim bir temennim değildir. Bu işin kuralı budur.

Ayrıca, minicik bir ihtimal ama, Pleco ismini kabul edecek bile olsam Pleko diye yazarım. Tıpkı Discus yazarken Diskus yazdığım gibi. Bunu da tekrar belirteyim.[/QUOTE]

İkna olsanız çok şaşırırdım.

Ama bu işin kuralı budur da beni ikna etmez, kural dediğiniz genel geçerdir, ben bahsettiğiniz kuralı kabul etmiyorsam hükmü kalmaz, genel geçer olmaz, sizi bağlar.

[QUOTE=erkanmazici]

Bunu bana niye soruyorsunuz? Bu balığın Türkçe bir ismi yok. Burada yazdım, zaten çok kısıtlı Türkçe (ya da Türkçeleşmiş, kabul görmüş) kelimemiz var, ben onları korumaya çalışıyorum. Bütün balıkların Türkçe ismi vardır mı dedim? Niye bu soruyu sorduğunuzu anlamadım. [/QUOTE] Korumaya çalıştığınız şey yanlış. Koruyacak başka şey bulamadınız mı Erkan Bey bu koca hobide de bunu misyon edindiniz? 3 litrede tüm iyi niyetiyle yavru lepistes (guppy değil) boylandırmaya çalışan arkadaşlar falan var burada. Yol göstersenize bir abileri olarak da şanı yürüsün şanlı hobi kültürümüzün. O yüzden diyorum, kendimi de istisna kılmadan. Ne olacaksa gençlerden olacak. Bakarsınız bir isim de bulurlar Otocinclus’a, Vatoz olmayan Vatoza.