Bitkiye yumurtlayan killifishler ve üretimi
Kategorideki Diğer Makaleler
- Üreme alışkanlıklarına göre, killifishler üç ana gruba ayrılır.
1) Bitkiye yumurtlayanlar
2) Toprağa yumurtlayanlar
3) Turbaya yumurtlayanlar
Bu makalede bu üç grubun en büyüğünden bahsedeceğim, "bitkiye yumurtlayanlar."
Bu tür genelde üretimi en kolay olan killifishdir. Bu grubun yaygın türleri Aphanius, Aphyosemion, Oryzias, Aplocheilus, Epiplatys, Pachypanchax, Pseudepiplatys, Fundulus ve Rivulus türlerinin üyeleridir.
Kendi doğal yaşam alanlarında bitkiye yumurtlayanlar yumurtalarını suyun yüzeyine yakın bırakırlar, yüzen bitkilerin köklerine yada çalılık bitkilerin çalılarına.Yumurtalar bitkilere yapışmalarını sağlayan uzun filamentlere (ipliklere) sahiptir. Çatlamaları için sekiz ile yirmibir gün arasında bir süreye ihtiyaçları vardır. Akvaryumda ise bitkiye yumurtlayanları yumurtlatmak için 2 yöntem kullanılmaktadır, sürekli (sabit) yöntem ve bez yöntemi.
Sürekli (sabit) yöntem kişinin hem killifish üretip hem de göz alıcı bir tanka sahip olmak istediği zaman kullanılır. Tank yüzen bitkilere ve demet bitkilerin çalılarına sahip olmalı Cabomba, Frill yada Java Moss gibi.Tank 20 ila 40 litre arasında olmalı ve aynı türden birkaç çifte daha sahip olmalı. Birkaç hafta geçtikten sonra suyun yüzeyi sıklıkla yavrular için kontrol edilmeli.Yavrular bulunduğunda alınıp farklı bir yerde yetiştirilmeliler. Bu yöntem niteliği niceliğe tercih eden akvaristler tarafından tercih edilmektedir. Zayıf yavrular sıklıkla yetişkinler tarafından yenilmekte ve hayatta kalanlar genellikle en güçlü ve en iyiler olmaktadır.
En yaygın ve sıklıkla kullanılan yöntem ise bez yöntemidir.Genellikle naylon yada %100 acrylic ip kullanılır. En üstüne su yüzeyinde kalması için bir mantar konulur. Bez öncelikle çamaşırsuyu veya herhangi diğer kimyasalın izlerinden kurtarılıp, sterilize edilmek için kaynatılır. Bez genellikle balıklar tarafından çabuk kabul görüp kısa bir süre sonra etrafında ve içinde yüzülür hale gelir. Bu yöntem kullanıldığında tankın boş olması en iyisidir. Eğer çakıl kullanılmışsa balıklar bez yerine çakıla yumurtlamayı tercih edebilirler. Ayrıca üretim için küçük bir tank kullanılması (5 ila 10 litre) daha iyi olur böylelikle killifishler birbirleri ile teması kopartmaz. Daha sonra bir çift veya üçlü (1erkek 2 dişi) killifish bez ile birlikte tanka konulur. Bundan sonra yetişkin killifishler sıklıkla dondurulmuş veya canlı deniz karidesi ile beslenmeliler. Canlı tubifex de çok iyi bir yem fakat bezin üzerine çıkıp orada karmaşa yarattıkları için can sıkıcı olabiliyorlar. Buna çözüm olarak bulabildiğim tek yol ise tubifex ile beslenilmeden bezin çıkartılması. Kurtlar tamamen yenildiğinde ise bez tanka geri konulabilir.
Her üç veya beş gün arasında bez çıkartılıp yumurtalar için incelenmeli. Bezdeki fazla su kibarca bezi sıkarak bezden atılır. Yumurtalar dokunmak için kısmen serttir ve parmak ucunuz veya cımbız ile alınabilirler. Yumurtaları saklamanın 2 yöntemi vardır. Birincisi su kuluçkası methodu.
Bezden toplanan yumurtalar sığ bir tabağa ( tereyağı kabı örneğin) üretim tankından alınan 2-3 cm kalınlığında su ile beraber eklenir. Mantar engelleyici mecburi olmamakla beraber kullanılabilir. Yumurtalar genellike onsuz gelişecekler fakat koymanın bir zararı olmaz. Beyaz veya puslu görünen yumurtalar çıkarılmalı keza bakteri kurbanı olabilirler. Şeffaf olan yumurtalar kuluçka tabağında tutulur. Her gün mantarlaşma olup olmadığını görmek için kontrol edilmeli ve oluşanlar bertaraf edilmeli. Zamanla kararan yumurtalar sağlıklı (verimli) yumurtalardır.Çok yakında embriyo şekli açıkca görülebilir hale gelir ve dikkatlice izlerseniz yumurtanın içinde hareket ettiğini görürsünüz. Çoğu bitkiye yumurtlayanın yumurtaları hasattan 8 ile 21 gün sonra çatlayacaktır.
Yumurtaları çatlatmanın ikinci bir yolu ise turba kuluçka yöntemidir. Bezden alınan yumurtalar ıslak bir turba yosunu katmanı üzerine yerleştirilir. Yosun öncelikle haşlanır ve daha sonra suyunun akması için bir ağ üzerine konulur. Fazla su sıkılarak yosunun kuruması sağlanır ta ki pipo tütünü kadar nemli hale gelene kadar. Daha sonra bu sıkı kapaklı bir kaba konulur. Yumurtalar bezden alındı ve turba yosununa konuldu. Kapak kapatıldı. Yumurtalar mantarlaşanlar için kontrol edilmeli. Çoğu killifish bakıcısı kapları etiketler. Etiketler üzerinde türler, yumurtaların toplandığı tarih, yumurtaların çatlaması gereken tarih gibi bilgileri içerir.
Çatlama zamanı geldiğinde yumurtalar yosundan dikkatlice alınıp 2 cm derinlikteki su dolu kaba konulur. Yumurtalar genellikle suya konulduktan 4 ila 5 saat sonrasında çatlayacaktır. Yumurtalar çatladıkca çıkan yavrular damlalık yardımı ile alınıp küçük yetiştirme tanklarına konulur. En mükemmel yetiştirme tankı ise plastik ayakkabı kutusudur. Küçüklerdir ve fazla yer kaplamazlar. Havalandırma ve filtreleme tavsiye edilir fakat zaruri değildir.Bazen tamamen gelişmiş olan yumurtalar çatlamayacaktır. Bu yüzden onları zorlamalıyız.
Bu işlemi yumurtaları yarım cm derinlikte kaba koyarak yapabiliriz. Daha sonra akvaristler kaba üfleyerek hızlıca kapatır. Yükselen karbondioksit oranı genellikle yumurtaların çatlamasına sebebiyet verecektir. Çoğu yavru artemia veya mikrokurdu yiyecek kadar büyüktür fakat Pseudepiplatys annulatus gibi bazıları ilk yemek olarak infusoria'ya ihtiyaç duyar.Yavruların sağlıklı gelişimi için diğer bir ihtiyaç ise kısmi su değişimleridir. Bu balıkları daha büyük ve sağlıklı kılacaktır. Çoğu killifish yavrusu çok hızlı büyür ve birbirlerini yemelerinin önüne geçmek için boyutlarına göre ayırılmalıdır.
http://www.aquarticles.com/articles/breeding/Smith_Killie_Plant%20_Spawners.html
Çeviren:Ümit ALTUNYURT
Killies - The Plant Spawners by Gary Smith
“Hamilton and District Aquarium Society” Aylık bülteninden Aralık 2000
